Кӯлоб: Ҳатӯлкорӣ дар пардохти нафақа

Дар гурўҳи шаҳру навоҳии минтақаи Кўлоби вилояти Хатлон, нафақаи бознишастагон сари вақт пардохт намегардад, вале дар ин маврид масъулини ҳукуматҳои маҳаллӣ ва  агентии давлатии суғуртаи иҷтимоӣ ва нафақаро парвое нест.
Тибқи иттилои Сикандаршоҳ Раҳматов, сармутахассиси бахши тарҳрезии буҷа, таҳлили талаботи нафақа ва кӯмакпулии раёсати агентии давлатии суғуртаи иҷтимоӣ ва нафақаи (АДСИН) вилояти Хатлон дар минтақаи Кўлоб, дар нимсолаи аввали имсол дар ҳудуди минтақа 72907-нафақагир расман ба қаӣд гирифта шудааст, ки маблағи умумии нафақапулиашон 54 миллиону 362,3 ҳазор сомониро ташкил медиҳад. То нимаи моҳи июл ҳамаги 48-миллиону 042,4-ҳазор сомонӣ маблағ барои пардохти ҳаққи нафақагирон ба суратҳисоби агентӣ ворид гардидаасту бас. Аз ҳамин миқдор, 23-миллиону 142-ҳазор сомонӣ аз ҳисоби кӯмаки молиявӣ будааст. Ба гуфтаи ҷаноби Раҳматов, дар ҳоли ҳозир 6-миллиону 069,8-ҳазор сомонӣ маблағи нафақапулӣ пардохт гардонда нашудааст, ё ба истилоҳ, агентӣ аз нафақагирон қарздор мондааст.

Тибқи маълумоти расмии ҳамин агентӣ, аз 9-навоҳии минтақа танҳо дар шаҳру ноҳияи Кўлоб ва ноҳияи Балҷувон ҳақи нафақа ба пуррагӣ таъмин гаштаву қарздорӣ аз нафақапулӣ нест. Аммо Сикандаршоҳ Раҳматов мегўяд, ки танҳо аз рустои Даҳанаи ноҳияи Кўлоб, ки худ ин ҷо иқомат дорад, чандин нафар  нафақаашонро нагирифтаанд.

Дар ҳамин ҳол, аз ноҳияи Балҷувон ҳам шикоят оварданд, ки  баъзе аз нафақагирон ҳанўз нафақаи моҳҳои апрелу маӣро нагирифта будаанд.

Гузашта аз ин, дар 7-навоҳии дигар қарзи нафақа аз 371-ҳазор сомонӣ то ба 1-миллиону 700-ҳазор сомонӣ расидаасту ягон масъул аз ҳоли нафақагирон парво надорад. Дар ноҳияи Шӯрообод қарзи нафақа то 14-уми июл 461,7-ҳазор сомонӣ, Ховалинг- 371,2-ҳазор сомонӣ, Мӯъминобод-581,2-ҳазор сомонӣ, Темурмалик 601-ҳазор сомонӣ, Фархор-1-миллиону  078,9-ҳазор сомонӣ, Ҳамадонӣ-1-миллиону 264-ҳазор сомонӣ ва ноҳияи Восеъ 1-миллиону 711,8-ҳазор сомонӣ боқӣ мондааст. Вале роҳбарони  бахшҳои «Амонатбонк»-и  навоҳӣ ва масъулини ҳукуматҳои маҳаллӣ, ба хусус раисони навоҳӣ, бе ягон азоби виҷдон ва бо «масъулият» мегўянд, ки «нафақапулии ин тоифаи эҳтиёҷманд ҳама вақт ва сари вақт пардохт карда мешавад». Ба унвони мисол, ҳанўз 1-моҳ пеш ду тан аз нафақагирони ноҳияи Шӯрообод, аз ҷамоати Саричашма ба хабаргузории «Озодагон» гуфта буданд, ки тайи 8-моҳ мешавад, ки нафақапулиашонро нагирифтаанд. Ҳарчанд сардори бахши «Амонатбонк», кормандони идораи давлатии суғуртаи иҷтимоӣ ва нафақа ва раиси ноҳия дар аввал инро инкор мекарданд, вале оқибат нафақаи эшонро пардохт намудаанд. Дар дигар навоҳӣ ҳам, айнан инчунин ҳолат ҷоӣ дорад. Яъне, масъулин ба ҳеҹ ваҷҳ намехоҳанд қоил шаванд, ки аз ҳисоби маблағи нафақапулӣ қарздоранду нафарони зиёди нафақагир, ба хусус дар рустову деҳот маблағи нафақаашонро гирифта наметавонанд.

Сикандаршоҳ Раҳматов, сармутахассиси АДСИН бошад норасоӣ ва мушкили қарздориро дар чанд намуд исбот карданӣ мешавад. Аввалан, ба андешаи ин мутахассис, айби асосӣ аз ҳисоби баланд рафтани кӯмаки пулӣ аз фонди ҳифзи иҷтимоӣ дар ҳамаи минтақа будааст, ки он якбора ба 65-фисад расидааст.   Дигар, дар соҳаи кишоварзӣ хоҷагиҳои бузурги деҳқонӣ таҷдид гардидаву ба якчанд хоҹагиҳои хурд табдил гаштан гирифтанд. Агар ин хоҹагиҳои бузурги кишоварзӣ барои фонди ҳифзи иҷтимоӣ 25-фисад андоз месупурданд, пас баъди таҷдид хоҷагиҳои зиёди хурд ба монанди соҳибкорони инфиродӣ ба миқдори 20-фисад андози ҳифзи иҷтимоӣ пардохт карда меоянд. Инчунин, сабаби дигар, ҳар саҳмдори хоҷагиҳо ба миқдори 15-сомонӣ тибқи қонуни нави қабулшуда андоз месупоранд, ки он аз рўи маоши 75-сомонӣ баробар аст. Ҳол он, ки дар Тоҷикистон ҳадди аққали маош 80-сомонӣ мебошад.

Ҷаноби Раҳматов мегўяд, дар мавриди қарздорӣ аз нафақа ва андозситонии нодуруст ташкилоти мо якчанд маротиба ба раёсати вилояти Хатлон бо мактубу дархост муроҷиат кардааст, аммо ҳамоно бенатиҷа.

Вале ҳарчанд масъулини мақомоти гуногун бо шумули ҳукуматҳои маҳаллӣ бо ҳар баҳона худро беайб нишон медиҳанд, ҳамоно гунаҳкорони асосии бепул мондани нафақагирон, бе ҷазо мондаанд. Ин ҳам дар ҳолест, ки президент мунтазам дар мавриди пардохти саривақтии нафақаи нафақагирон ибрози назар, гузашта аз ин, изҳори нигаронӣ  карда меояд.

Дар омади сухан, танҳо дар раёсати агентии давлатии суғуртаи иҷтимоӣ ва нафақаи минтақаи Кўлоб 38-нафар «фаоълияти бефаоълият» доранд, ки моҳонаи эшон аз 350-сомонӣ то ба яку ним ҳазор сомонӣ мерасад. Яъне, дар 1-моҳ барои ин «коргарон» тақрибан беш аз 30-ҳазор сомонӣ маош дода мешавад. Дар 12-моҳ ин маблағ ба  360-ҳазор сомонӣ баробар мешавад. Аҷиб барои кадом корашон  ин масъулин маош мегиранд?

Аслиддин Достиев{jathumbnail off}