"Гурбаи сиёҳ"-миёни Маскаву Анқара...

Русия дар нақши муттаҳид ва ҳомии аслӣ ва стратегии байналмилалии ҳукумати Башор Асад ва Туркия дар меҳвари мухолифини ғарбӣ ва арабии давлати ҳоким дар Сурия, ки ба сиёсати тағйири режим пойбанд ҳастанд, дар ду меҳвари комилан мутазод ва рӯёрӯи якдигар қарор гирифтанд.

Туркия бо рӯи кор омадани Ҳизби адолат ва тавсиа дар сипеҳри сиёсии кишвар дар соли 2002, сиёсати танишзудоӣ бо ҳамсояҳо ва низоми байналмилалро дар дастури кори сиёсати хориҷии хеш қарор дод. Дар ин чорчуби нигоҳ ва мантиқи ҳоким бар сиёсатмадорони Туркия нисбат ба Русия, ки ба унвони рақиби геополитик дар назар гирифта мешуд, ба мизони зиёде ранг бохт. Ҳар чанд сайри саудии равобити ду кишвар аз фардои фурӯпошии Шуравӣ ва ба дунболи он ҷанги сард шакл гирифта буд, аммо таъмиқи равобити ду кишвар бо густариши ҳамкориҳои стратегӣ, бо меъмории навини сиёсати хориҷии Туркия тавассути Довуд Уғлу шакл ва муҳтавои ҷадиде ёфт.

Ба тавре ки дар соли 2008 Русия дар заминаи тиҷорати хориҷӣ муваффақ шуд ҷойгузини Олмон, ба унвони бузургтарин шарики тиҷории Туркия шуда ва дар ин сол ҳаҷми мубодилоти тиҷорӣ миёни ду кишвар ба 35 миллиард доллар дар сол, афзоиш пайдо кард.

Дар соли 2009 нахуствазири вақти Русия Владимир Путин аз Анқара боздид карда ва натиҷаи он понздаҳ мувофиқатномаи муштараки байнидавлатӣ ва имзои ҳафт протокол буд. Дар майи соли 2010 ва ба ҳангоми дидори раисҷумҳури Русия Дмитрий Медведев, ду кишвар дар мавриди сохти аввалин неругоҳи ҳастаӣ дар Туркия бо ҳазинаи болиғ бар 20 миллиард доллар расиданд. Ин дар ҳоле аст ки ду кишвар тамоюли худро ба манзури афзоиши ин мизон аз мубодилоти тиҷорӣ то сақфи 100 миллиард доллар дар соли 2012 эълон карданд. Чунин раванди бо фароз ва фуруде аз ҷинси манофеи милии ду давлат ҳамчунон то шурӯи таҳаввулоти Ховари Миёна идома ёфт. Аммо то оғози зилзилаи сиёсӣ дар минтақаи Ховари Миёна, ба хусус ташдиди ноамнӣ ва буҳрон дар Сурия, танишҳои ҳоким бар равобити ду кишвар дар даврони ҷанги сард, ки дар зери хокистари таърих мадфун гашта буд, дубора шӯълавар гардид. Ин амр, аз замоне ки Туркия ҳамроҳ бо НАТО гом дар таҳаввулоти Либӣ ниҳод, ки тайи он давлати муттаҳиди Русия соқит гардид, ҷони тоза ёфт.

Аз тарафе ба таври хостар, дар буҳрони Сурия, Русия ва Туркия низ аз таъсироти минтақаии ин буҳрон дур намонданд. Ба тавре ки тайи моҳҳои ахир, ба хусус ихтилофи мавозеъ ва манофеи ду кишвар дар буҳрони Сурия, ояндаи равобити сиёсии ду кишварро, ки бисёре аз коршиносон дар даҳаи ахири давраи тилойии равобити ду кишвар медонистанд, дар пардае аз ибҳом барад. Дар ин росто  Русия дар нақши муттаҳид ва ҳомии аслӣ ва стратегии байналмилалии ҳукумати Башор Асад ва Туркия дар меҳвари мухолифини ғарбӣ ва арабии давлати ҳоким дар Сурия, ки ба сиёсати тағйири режим пойбанд ҳастанд, дар ду меҳвари комилан мутазод ва рӯёрӯи якдигар қарор гирифтанд.



Мӯҳр