Умед Ҷайҳонӣ: Тоҷикҳо "отчество" надоранд
Отчество ҳамон номи падар нест. Отчество дар забони русӣ ва дигар забонҳои словӣ нисбаест ки аз номи падар ва пасванди нисбати -ович/-евич ва -овна/-евна сохта мешавад.
Чунин пасванде дар забони порсии миёна доштаем ки ҳамон -он/-кон/-гон буда ва дар номҳое чун Адашери Бобакон дида мешавад. Ончи дар санадҳои шиносоии расмии Тоҷикистон «номи падар» аст, отчество нест. Танҳо номи падар аст ки бояд бе ҳеч пасванде навишта шавад. Масалан, ному номи хонаводагии устод Айнӣ Садриддин Саидмуродзода буд, ки Саидмуродзода дар он номи хонаводагӣ аст. Айнӣ тахаллуси адабӣ буд, ки барои фарзандони ӯ ва фарзандони онҳо номи хонаводагӣ шуд. Вале номи падари устод Айнӣ Саидмурод буд, на Саидмуродзода. Фарзандашон Камол Айнӣ қоъидатан бояд Камолиддин Саидмуродзода фарзанди Садриддин ном медошт, вале шуравӣ ӯро русиёна Камолиддин Садриддинович Айнӣ номнависӣ кард. Номи падари вай "Садриддинович" набуд, балки ҳамон "Садриддин" буд. Аз ин рӯ, агар пасванде ба номи падар часпонда шавад, он дигар "номи падар" нест, балки таркибе аз номи падар ва пасванди нисбат аст, ки русҳо онро "отчество" меноманд, вале мо барои номиданаш истилоҳ надорем.
Агар бихоҳем баробаре барои "отчество" дар забони худамон дошта бошем, шояд бишавад онро "пидном" гуфт (аз пид ‘падар’ + ном). Аммо номи хонаводагӣ бояд пасванди нисбате дошта бошад. Ин ки дар Тоҷикистон чанд пасвандеро расмӣ кардаанд ва -ниё, -ванд ва чанде дигарро напазируфтаанд, дуруст нест. Муҳим яксонӣ нест (инҷо ҳам аз русҳо кӯр-кӯрона тақлид кардаанд), балки созманд ва сомонманд будани номгузорӣ аст. Номи ҳар касе дар санадҳои шиносоии расмӣ бояд ин се додаро дошта бошад: номи хонаводагияш, номи худаш ва номи падараш. Дар ҳама санадҳо ва ба ҳама забонҳо ин се дода бояд ба як тартиб навишта шаванд, на пасопеш.
"Номи хонаводагӣ" ҳам таркибе дурушту ногувор аст ва бояд истилоҳе суфтаву равону кӯтоҳ барояш сохт. Агар масалан «пидном»-ро намуна бигирем, шояд бишавад барои "номи хонаводагӣ" ҳам "ниёном" ё "дуданом" ва ё вожае дигар бо -ном сохт. Бознашр аз Фейсбук
Мӯҳр
ТАҚВИМ
« Март 2024 » |
---|
Душ | Сеш | Чор | Пан | Ҷум | Шан | Якш |
---|
| 1 | 2 | 3 |
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |