Нафароне ки як ё якчанд аъзои хонавода ё азизону наздиконашон ба гуруҳи террористии ба ном “Давлати исломӣ” пайвастаанду солҳо садои онҳоро нашунидаанд, мунтазири онанд хабаре аз онҳо бишнаванд ва дилашон ором бигирад.
Ин хонаводаҳо, ки дар ҷомеа ангуштнамо шуда, зуд- зуд ба мақомоти амниятӣ барои бозпурсӣ даъват мешудаанд, мегӯяд, бо гузашти солҳо ки наздиконашон ба ДИИШ пайвастаанду аз онҳо чизе намедонанд, оромиши худро гум кардаанд ва ҳамеша чашм ба роҳ ҳастанд, ки нафаре аз онҳо хабар медиҳад. Мунтазирии ин хонаводаҳо дар ҷануби Тоҷикистон дар ҳолест ки чанд моҳи охир расонаҳои хориҷӣ аз пароканда шудани ДИИШ хабар медиҳанд. Азимҷон Алимардонов, як марди 59-солаи сокини деҳаи Навбаҳор, дар ҷамоати деҳоти "20 солагии истиқлол"-и ноҳияи Қубодиён чанд соли пеш раиси маҳалла ва ҳам омӯзгори тарбияи ҷисмонӣ буд, вале чун хабари ба ДИИШ пайвастани ду писар, келин ва духтару домодашро мақомот ба ӯ расонданд, аз идомаи кор даст кашид.VIDEO
Азимҷон Алимардонов мегӯяд, як омӯзгори таҷрибадор буд, ки рафтори фарзандону наздиконаш ӯро дар деҳа ангушнамо кард ва ба ҳамин хотир аз кор даст кашид, аммо ҳанӯз дар фикри он аст ки чаро фарзандонаш ба ин кор даст задаанд: “Дар Русия буданд, соли 2014 ба Сурия рафтаанд. Аз Сурия ба ман занг назданд, вале вазорати корҳои дохила ва амният ба ман гуфтанд, ки онҳо дар Сурия ҳастанд. Фикр мекунам, ки ба хотири камбизоатӣ рафтанд, писаронам барои пулкоркунӣ ба муҳоҷират рафта буданд, боз фикр мекунам, ки аз Ислом огоҳ набуданд, онҳоро шикор карда бурдаанд". Алимардонов мегӯяд, аз соли 2010 фарзандонаш ба муҳоҷирати корӣ ба шаҳри Маскав мерафтанд, ки аз онҷо охири соли 2014 ба доми таблиғгарони ДИИШ афтида ва ба Сурия рафтаанд. Маҳмадсафар Сабуров, мудири бахши танзими анъана ва расму оинҳои ҳукумати ноҳияи Қубодиён ба IWPR гуфт, аз ду деҳаи ҷамоати "20 солагии истиқлол" Навбаҳор ва Қизилнишон аз соли 2014 то соли 2017 46 нафар дар Сурия қарор доштаанд. VIDEO
Шариф Шербеков, марди ӯзбактаборе аз деҳаи Қизилнишон ноҳияи Қубодиён мегӯяд, дигар ёди 3 фарзанд ва келинаш, ки ба ДИИШ пайвасаанд, намекунад, балки ӯро ояндаи чаҳор набераи ноболиғаш, ки ба гуфти мақомот дар Сурия будаанд, ба ташвиш овардааст. Фарзандони Шариф Шербеков охири соли 2014 аз шаҳри Маскави Русия ба Туркия ва аз онҷо ба Сурия рафтаанд ва аз онҳо хабаре нест: "Писарон ва келинам зиндаанд ё мурдаанд намедонам, вале ман ба хотири ояндаи набераҳоям зиқам, ки чӣ кор мекунанд ва дар куҷо ҳастанд. Ҳар рӯз мебинам, ки дар Сурия таркиш мешавад, вале ман фикри набераҳоямро мекунам. Ба хонаи хоби онҳо даромада либос, ҷойи хоб ва попӯшҳои набераҳоямро тамошо мекунам." Вақте аз хонаводаи Шариф Шербеков дидан кардем, ба утоқе ворид шуд, ки мегӯяд, онҷо чаҳор набераи ноболиғаш калон шуда, ҳоло либос, бозичаҳо ва ҷойи хоби онҳо мавҷуд аст. Бештари афроде ки наздиконашон ба ДИИШ пайвастаанд, мегӯянд, аз мурда ва ё зинда будани онҳо хабар надоранд. Ба гуфтаи онҳо ҳарчанд дар феҳристи хонаводаҳои осебпазир қарор дорад, вале дар ҷомеа ва деҳа ангуштнамои мардум шудаанд. Зуд-зуд дар мақомоти амният ва пулис бозпурсӣ мешаванд, вале ба суолҳои зиёди сокинон дар тӯю маъракаҳо посух намеёбанд."Филм тамошо накунед, гуноҳ аст! Риш монеду намоз хонед!" Ашӯрмоҳ Сайдалиева, як сокини ноҳияи Бохтар, ки бародараш Маҳмадшариф Саидалиеви 32-сола аз соли 2004 ба муҳоҷират мерафт, мегӯяд, маротибаи охир бо риши дароз, вале бо либоси расмӣ ба хона омад, ки онҳо тааҷуб карданд: "Бародарам охирон бор хона омад, пеш аз сафараш ба Сурия риши дароз дошт, шиму кастум пӯшида буд, ҳайрон шудем, ки чаро инхел либос пӯшидааст. Ба мо мегуфт ки мусиқӣ нашунавед ва филм набинед, ки гуноҳ аст. Намедонистам, ки барои чӣ инхел мегуфт." Сайдалиева мегӯяд, бародараш соли 2014 дар Маскав қарор дошт, ки ҳамсарашро бо се кӯдак ба наздаш фиристоданд ва охири ҳамон сол онҳоро ба Туркия ва аз онҷо ба Сурия бурдааст. Ҳоло аз онҳо хабаре нест. VIDEO
Як марди дигар мегӯяд, фарзандонаш, ки ба ДИИШ пайваста бенишон шудаанд, борҳо ба ӯ мегуфтаанд, ки риш монаду намоз хонад, вале ба гуфти фарзандонаш намекардааст, ки билохира аз падарашон ранҷидаанд. Дар ҳамин ҳол коршиносон мегӯянд, маҷбур кардани нафаре барои намоз хондан аз нишонаҳои ифротгароӣ мебошад. Саидҷаъфар Сафарзода, коршинос дар вилояти Хатлон гуфт, дар ҷавонони ифротӣ нишонаҳое зуҳур меёбад, ки падару модар бояд онро дарк карда, пешгирӣ намоянд: "Бояд пеш аз ҳама ба рафтори фарзанд таваҷҷуҳ кард, масалан намоз хондан бадӣ надорад, вале нафари дигарро барои намоз нахондан сарзаниш кардан, бад аст. Нафаре мусиқӣ намешунавад, вале ба дигарон мегӯяд, ки мусиқӣ нашунавед, ки ҳаром аст ё гуноҳи бад аст, ин нишонаи ифротгароӣ мебошад. Дар баъзе мавъизаҳое, ки дастрас мебошад, рӯҳониён мегӯяд ки вақте шумо мемуред падару модар шуморо аз даҳшати қабр озод карда наметавонад, ин ҳам як ҳуҷуми равонӣ ё психологӣ мебошад, ки бештар ба ҷавонҳо таъсир мегузорад." Таҳлилгарон мегӯянд, аксар сокинони вилояти Хатлон, ки ба ҳизбу ҳаракатҳои мамнӯъи террористӣ пайвастаанд, ҷавонон будаанд. Ҳукумати шаҳру навоҳии вилояти Хатлон мегӯянд, дар натиҷаи корҳои огоҳсозӣ ва мубориза ба терроризм гаравиши ҷавонон ба ҳизбу ҳаракатҳои ирофтгаро, хусусан пайвастан ба "Давлати исломӣ" коҳиш ёфтааст, вале тақдири норушан ё маълум набудани маҳалли зист ё зиндаю мурда будани садҳо сокини вилояти Хатлон мақомот ва ҳам наздикони онҳоро ба ташвиш овардааст. Бар пояи иттилои ахире, ки дар моҳи майи соли ҷорӣ дар ноҳияи Данғараи вилояти Хатлон дар баромади президент Эмомалӣ Раҳмон садо дод, 500 сокин аз ҷануби Тоҷикистон бо шумули занону кӯдакон дар чанд соли ахир ба ДИИШ пайвастаанд.Ясриби КАРИМ