30 авг 2013 16:25Тоҷикистон / Мусоҳибаҳо

Зоиров: ИНИТ ба ҳар сурат дар интихобот ғолиб меояд

Нилуфари Карим, хабарнигори “Озодагон” бо Раҳматилло Зоиров, раиси Ҳизби сотсиал-демократи Тоҷикистон ва яке аз фаъолони Иттиҳодияи нерӯҳои ислоҳотхоҳи кишвар як мусоҳибае анҷом дод.

Озодагон: Чаро дар давраи пешазинтихоботӣ ин қадар фишор нисбати ҳизбҳои мухолиф мушоҳида мешавад?

Раҳматилло Зойиров: Мегуфтам – “Он чизе аён аст, ҳочат ба баён нест” камтар соддатар мешавад. Мегӯям - Азбаски, ҳукумат бараъло ҳис кард, ки нисбати мухолифини имрӯза заиф мебошад ва интихоботро бой доданаш воқеият дорад, чунин фишорҳоро мушоҳида мекунем. Аз ин рӯ, аҷабо, ҳукумат гуфта наметавонад – “майдон аз далер аст”. Ин навобаста аз он, ки ҳама посбонҳои майдони мубориза аз ҷонибдорони ҲХДТ дар симои ҳукумат қарор доранд (комиссияҳои интихоботӣ, ҷамоатҳо, маҳаллаҳо ва ғайра). Фишорҳо на танҳо нисбати ҳизбҳои мухолиф аст, ин намоиши қувваи ҳукумат ба ҷомеа, ба ҷонибдорони худ, ба ҳама мебошад.

Озодагон: Чаро маҳз имрӯзҳо ва чаро маҳз ҲНИТ ва ҲСДТ ба чунин фишорҳо дучор шудаанд?

Раҳматилло Зойиров: Сабаби аслӣ дар он аст, ки ҳизбҳое, ки дар гузашта дар алоҳидагӣ амал доштанд, имрӯз якҷоя амал мекунанд, ки натиҷаи он таъсиси ИНИТ аст, ки характери чамъиятӣ гирифт. Ин сабаб дар якчоягӣ бо суст гаштани мавқеи ҳукумати имрӯза ва ҲХДТ дар ҷомеа ҳукуматро водор месозад, ки фишор айнан нисбати ин ду ҳизб пурзӯртар карда шавад ва илоҷаш бошад, байни онҳо тафриқа андозанду, ҳамкории онҳоро барҳам диҳанд. Таъсири фишор, чихеле дар боло таъкид кардам, ба ҷомеа, кормандони ҳокимияти иҷроия, ҷамоатҳо ва ғайра равона карда шудааст, ки «фаромӯш накунед кӣ имрӯз дар ҷомеа ҳукмрон аст». Яъне ин фишор ва таҳдид ба ҷомеа мебошад.

Озодагон: Чаро Зойиров шахсан мавриди фишор қарор мегирад, аммо Кабирӣ бевосита таҳти фишор несту бештар аъзоёни ҳизбаш мавриди зургӯӣ қарор доранд?

Раҳматилло Зойиров: Ин ҳам сабабу асосҳои мушаххасро дорад. Ҳукумати имрӯза ҳамчун хизб аз ҲНИТ хавф дорад, на аз роҳбарони ҳизб. Баръакс, ҳукумати имрӯза на аз ҲСДТ ҳамчун ҳизб, балки аз роҳбари ҲСДТ тарс дорад. Вакте, ки ҳизби хавфнок ва шахсияти хавфнок якҷоя мешаванд, ин барои ҳукумат хавфу тахдиди ду маротиба бештарро ба миён меорад. Аз ин рӯ, фишор нисбати Зойиров барои он аст, ки шахсияти онро номатлуб нишон дода, номзадии ӯро ҳамчун номзади эҳтимолӣ барои аз байн бурдан лозим мебошад. Ҳукумат пурра розӣ мешавад, агар ҲНИТ ба ҷойи Зойиров дигар номзадро пешниҳод намояд.

Озодагон: Боз кадом намуд фишор ва «мушкилиҳо» барои қувваҳои мухолиф, ғайр аз ҳолатҳои маълум, рух додан мумкин аст?

Раҳматилло Зойиров: Ҳар гуна ҳукумати авторитарӣ, ки дорои воситаҳои маъмуриву мақомотҳои махсусро доро мебошад дар эҷоди фишору «мушкилиҳо» устухон надорад. Аз ҷумла, муттахам кардани ин ё он шахс дар содир кардани «ҳуқуқвайронкунӣ» ва дар ин асос оғоз кардани парвандаи ҷиноятӣ, аз ҷумла нисбати номзади эҳтимолӣ, пурзӯр кардани таъсирасонии руҳӣ, ҷисмонӣ, молу мулкӣ ё харидорӣ намудани «ихтиёрии» фаъолони ҳизб, масалан, барои тафриқаандозӣ дар дохили ҳизб ё муносибатҳои байниҳизбӣ, ба миён овардани маҳдудиятҳо дар баргузор намудани анҷумани ҳизб, маҳдудиятҳо дар ҷамъ овардани имзоҳо, ки аллакай дар миқёси ҷумҳурӣ авҷ гирифтааст, даст кашидани раисони шаҳру ноҳияҳо аз тасдиқи варақаҳои имзоҷамъкунӣ ё ташкили семинар ё ҷаласаи ҳукуматӣ, хусусан барои раисони шаҳру ноҳияҳо дар рӯзҳои имзоҷамъкунӣ, ба қайд нагирифтани номзади эҳтимолӣ, баррасӣ накардани шикоятҳои ҳизбҳо ва шахсони боэътимод ва ғайра.

Озодагон: Интизор меравад, ки чунин фишор пас аз интихобот кам хоҳад шуд? Чунин бархурд бо ҳизбу гуруҳҳои сиёсӣ, аз он ҷумла мухолиф, то кадом ҳад дуруст аст?

Раҳматилло Зойиров: Фикр мекунам, ки пас аз интихобот аз фишору таҳдидҳо ҳукумат бевосита ба барҳам додани ҲНИТ ва ҲСДТ ё чунон заиф кардани онҳо қадам мегузорад. Ин амалҳо сабаби бархурдҳои ҳукумат бо ҳизбу гуруҳҳои сиёсӣ мегардад, натиҷаву оқкибати ин бархурдҳоро пешгӯи кардан мушкил мебошад. Аслан, ворид шудан ба бархурдҳо бо ҳизбу гуруҳҳои сиёсӣ дар ҷомеаи демократӣ аз ҷониби ҳукумат ҳамчун рафтори номатлуб баҳогузорӣ карда мешавад. Давлату ҳукумати демократӣ доимо дар ҳаракати на бархурд, балки парвариши тарбияи мухолифин бошад, ки мухолифин сари вақт камбудиҳои ҳукуматро ислоҳ карда тавонад. Барои ин худи ҳукумат барои мухолифин шароитро муҳайё гардонад. Ин барои пеш рафтани ҷомеа ва давлат бисер муҳим аст.

Озодагон: Аз чунин бархурд, хулоса кардан мумкин аст, ки аҳзоби таҳти фишор ҳамчун рақибони чашмрас ба ҳизби ҳоким дар интихобот шинохта шудаанд?

Раҳматилло Зойиров: Албатта. Ҳукумати босалоҳият ва демократӣ бояд як механизми технократӣ бошад, ки ба ҳар гуна танқид на танҳо тобовар, балки ташаббускори танқиди солим ва тадқиқотҳои объективонаву талх, бошад, на тавсифу таҳният. Дар ҳукумат бояд одамҳои обу тобдида, мутахассисони соҳаи худ, технократҳои дар вазифаи худ устувор, кор кунанд. Муҳимаш, ҳокимияти иҷроия иҷро намояд, сарвари давлат ва раиси ҳокимияти иҷроия доимо ивазшаванда бошанд ва инро ҳамчун қонуният ва анъанаи давлатдорӣ қабул намоянд. Дар ин ҳолат, ҳар як сарвари давлат, ҳокимияти иҷроия аз пурзур шудани ҳизбҳои сиёсӣ, мухолифин танҳо шод мешаванд. Дар интихобот, бо дарназардошти ИНИТ, то куҷо тағйир ёфтани тавозуни қудратҳоро чашмдор шудан мумкин аст? ИНИТ имрӯз қувваи асосии инъикоскунандаи манфиатҳои ҷомеаи Тоҷикистон мебошад, аз ин рӯ, ӯ дар асл аллакай имрӯз ғолиб омад. Ман тахмин намекунам, азбаски медонам, ки ИНИТ сазовори аз чор се ҳиссаи овозҳои интихобкунандагон ҳаст. Ин воқеият. Аммо, азбаски комиссияҳои интихоботӣ дар дасти ҲХДТ дар симои ҳукумат мебошад ва овозҳо тақаллуб карда мешаванд, натиҷаи интихоботро ҳукумат на, ҲХДТ ба фоидаи ҲХДТ хал менамояд. Лекин ин ғалабаи на ҳукумат, на ҲХДТ нест, азбаски, шикастани иродаи интихобкунанда ин вазнинтарин ҷиноят мебошад. Дар ин ҳолат ҳам ИНИТ ғолиб меояд, азбаски, қудрат, хусусан қудрати инсонӣ дар тарафдории ИНИТ мешавад. Ҳокимияте, ки дар асоси шикасти иродаи интихобкунанда ба ҳадаф мерасад, бисёр умри кӯтоҳмуддат дорад ва танҳо сазовори нобоварии мардум мебошад.

Озодагон: Оё дар Тоҷикистон ҳизби нейтрал, ки на ҷониби мухолиф бошаду на ҳукумат, вуҷуд дошта метавонад?

Раҳматилло Зойиров: Не, наметованад. Онҳо низ ҷонибдори яке аз тарафҳо ҳастанд, ё иродаи сиёсиашон барои ошкор худро муаррифӣ кардан басанда нест. Барои ҳамин функсияи асосии онҳо ин дар театри сиёсӣ бозидани нақши лухтакҳои сиёсат мебошад.

Мӯҳр

Хабарҳои монанд:

бузкуш

кори хар буз нест хирман куфтан. Чаноби Рахматило хатто кудрати нигахдории як хизбро накарду чи гуна метавонад аз ухдаи давлат барояд? Бемухобо, аъзои ин ХСДТ-ро дар чумхури метавон бо ангушт баршумурд. Агарчи дар аввал чонибдорони ин хизб зиёд буданд, аммо баъдан чун диданд, ки аз пайи кй, ба кучо ва то кучо мераванд, паси хам тарки он намуданд. Гови бешир овози баланд дорад. Зойиров низ аллакай худро Сарвар эълон кардан дорад, ки рейтинги худхой асту бас. Хар касе, ки аз аъзои хизби у шинос дорад, медонад ки хатто аъзоёни хизб ба ин табори Каримов овоз додан намехоханд.
Буза чиву... гущтащ чи?

Ҷавоб диҳед Иқтибос Шикоят

Isfandiyor

Бародарони азиз ман аз як чиз хайронам бинед як шахси узбактабор ба сахнаи сиёсии кишварамон даромада кушиши ба даст овардани хокимиятро карда истодааст. Ва мо бояд фикр кунем ки ки кафолат медихад ки ин шахс аз тарафи Узбекистон дастгири намеёбад. Чунки бинед бо як бовари ва нотарси ин хукуматро танкид мекунад ва боз бо ХНИТ якчоя шуда як гурухи ба кавл реформаторхоро ташкил карданд. Агар ахамият дода бошед хамон сенария соли 1992 такрор шуда истодааст ва кист хочагон боз хамин узбакон ва ман мутмаинам ки ин шахс пурра аз тарафи Узбакистон дастгири меёбад ва боз максад нооромии чомеа ва давлат ва зиёд намудани нуфузи давлати хамсоя нисбат ба Точикистон.

Ҷавоб диҳед Иқтибос Шикоят

Баходур

Агар шумоён тозакор бошед, чаро такалубкорона галаба мекунем мегуед. Ин майдон мухориба аст. Пахлавонро баъд аз мухориба, шикорчиро баъди хона баргаштан, занро вакти пагохи аз хоб хестан уверена таъриф мекунанд. Шумо акалан насиб намегуед. Хаму Эмомали кадом кореро пурсанд ё сар кардани бошад, Иншоолох ё Худо хохад мегуяд. Э мулобашарахо аз он кас ёд гиред.

Ҷавоб диҳед Иқтибос Шикоят

Муродов

Дар Точикистон нафаре бояд раиси чумхур шавад,ки проблемахои мавчударо ба монанди, бекори, фасодкори ва ришвагири ,вазифафуруши ,роххои пулаки,андозхои баланд, монополияи сохибкори аз тарафи хешутаборони мансабдорон ва худи онхо, ноадолати дар додгоххо ва макомотхои хифзи хукук, маош ва нафакахои паст, хешутаборбози ва ба вазифахои давлати чой кардани онхо, махалгарои,бебарки дар хашт мохи сол ва хусусан дар фасли сарди зимистон, интихоботхои ношаффоф ва гайри демократи, шиканча дар зиндонхо, набудани озодии баён ва сухан ва г.х бартараф намояд.
Ба кадом миллат ва махал иртибот доштани вай фарк надорад.Асосаш шахрванди Точикистон бошаду ба мардум содикона хизмат кунад ва мардуми точикро аз ин бунбасти иктисодиву ичтимои бароварда тавонад.

Ҷавоб диҳед Иқтибос Шикоят

Эзоҳ илова кунед