23 окт 2014 09:11Тоҷикистон / Дуруст бинависем
Ду маънои “ғараз”: “Ғаразҳо тира дорад дӯстиро” ва “Ғараз аз тӯшбера гӯшт хӯрдан аст”
Масалан:
Ғаразҳо тира дорад дӯстиро,
Ғаразҳоро чаро аз дил наронем?
(Мавлоно)
Аммо дар байти зерини хоҷа Ҳофиз, чун дар бисёре аз абёти дигараш, ғараз ба дараҷаи аъло маънои мусбат дорад:
Ману дил гар фано шавем, чи бок,
Ғараз андар миён саломати Ӯст.
Ҳамчунин дар зарбулмасали тоҷикии “Ғараз аз тӯшбера гӯшт хӯрдан аст”, ҳеч навъ маънои манфӣ манзур намегардад. “Беғараз панд” ба хотири таъкид гуфта шудааст. Яъне аз ин панд манзур ҳеч хостаи нораво ё макру фиреб нест. Зеро воқеан пандҳои фиребо ҳам метавонад бошад, агар мо онро панд бидонем ё не. Манзур аз “панд” дар ин маврид зоҳири қазия ва пиндори аввал аст.
Аммо сифати феълие, ки аз “ғараз” ба сурати “муғриз” (ғаразнок) сохта шудааст, комилан манфӣ мебошад. “Ғараз”ноки сохтаи тоҷикӣ ҳам чунин аст. Ин чиз дар нисбати калимаи арабии “қасд” (ҳаммаънои ғараз) ҳам мушоҳида мешавад, ки дар асл тобиши манфӣ ё мусбати хос надорад, берангу бӯй аст, аммо дар истифодаи мо тобиши манфӣ гирифтааст ва дар калимаи “қасдан” дар гуфтори мо дигар комилан манфӣ аст.
Хулоса, чун ҳамеша маънои аслии ин калимаҳо дар матн ва вобаста ба хостаи мустақим ё ғайримустақими гӯянда маълум мегардад.
Рустами ВАҲҲОБ
(Аз саҳифаи “Дуруст бинависем”)
Мӯҳр
Эзоҳ илова кунед
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
Баҳси пурзӯр кардани ҳифзи сарҳади Тоҷикистону Афғонистон дар дидори Э.Раҳмон ва ҳайати парлумони Аврупо10:09Оғози фурӯши смартфонҳои iPhone 8 ва iPhone 8 Plus!09:49БО ЗАБОНИ ШЕЪР: Ман зи андешаи турконаи як ҳамватанам метарсам...15:34Чаро ҳукумат ҳамеша ба ТАЛКО имтиёз медиҳад?14:16“Шантаж”-и ҳамсар: Аз ҳаққи модарӣ даст накашӣ расвоят мекунам10:27Баҳси буҷа: Аз қарзи маош то қарзи хориҷӣ11:57Сарвазири Тоҷикистон бо Президенти Узбакистон мулоқот мекунад11:05Ҳимояти СММ аз cарбози тоҷики пайрави “Шоҳидони Яҳво”, ки либоси низомиро рад кард10:38АКС+ВИДЕО. Нахустин анҷумани маъюбони Тоҷикистон дар Душанбе11:51Маҷлис: Аз тағйироти кадрӣ то ваъдаи 80 мансабдор барои пулдиҳӣ аз кисаи худ15:46100 метр дуртар: Тамокукашӣ маҳдудтар шуд13:21Аз парвандаи Маҳмудов то муроҷиати ҷабрдидагони "7 бурҷ": Роҳкиро надорем (ВИДЕО)11:18Пешниҳоди журналисти тоҷик ба раҳбарони кишварҳои ҷаҳон: 2018-ро соли беяроқӣ эълон кунем!09:33Агентии зидди коррупсия гуфт, “Умед-88” ва Вазорати молия аз “Роғун” қарз гирифтаанд08:01Таърихи имрӯз: Мавлуд, ҷашн, санаҳои таърихӣ, дамои ҳаво, бозори арз07:44
АХБОРИ ҶОЛИБ
10:09, 04 ноябр 2017
ТАҚВИМ
| « Апрел 2024 » | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Душ | Сеш | Чор | Пан | Ҷум | Шан | Якш |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | |||||
