“Сурудҳои ҳамҷинсгароёна”? Сӯзу гудози бонувон аз "ишқ"-и бонувон
Маҳбуби ГАНҶААЛӢ
Ин шабу рӯз ҳама ҷо хабари Кончита, зани ришдори австриягист, ки дар “Евровидение-2014” дастболо шуд. Кончита мардест, ки табдили ҷинс кардаву аммо ришашро натарошид. Бо ин вуҷуд, ба фарқ аз бархе бонуҳои овозхони тоҷик, ки сурудҳои мардона мехонанд, ӯ таронаҳое месарояд, ки хоси занҳояд...
Таронаҳоеро бо садои бонувон, ки дар онҳо ба духтари дигаре изҳори муҳаббат мешавад, содатар чӣ бигӯем? “Сурудҳои ҳамҷинсгароёна”? Ё шояд ин таронаҳо барои онҳое хонда мешавад, ки “он қадар мард ҳам нестанд”? Шояд аз “нодонӣ” чунин тарона мехонанд ё шояд аз “доноӣ”?
Ҳар чизе ҳаст, намедонам. Шояд худашон медонанду посух ҳам доранд. Ҳоло чанд намуна меорем ва интизори ҷавобашон мемонем...
Нигора Холова мехонад, ки “Рақс кун дар саҳна гули Данғара, Куртачакан дилу ҷонма мебара”. Ҷои дигар: “Биё Кӯлоб мерем, ҷонона” месарояд.
Гулрӯ Табарова “дар боғ мехиромид он моҳи наврасида, доман кашола мерафт (?) гулҳора чида-чида” замзама мекунаду идома медиҳад:
“Гуфтам сад офарин бор, ай моҳи кишвари ҳусн,
Бо боғбони қудрат ҳалок довари ҳусн.
Сар то ба по латофат, ай моҳи анвари ҳусн,
Дар ҷамъи хубрӯён ҳастӣ ту сарвари ҳусн”.
Парвин Юсуфӣ: “Дилбараки дурӯза, дурӯғакот бисӯза...” ва сарояндаи дигар, ки номаш пайдо нест, “Рақсида ёрам омад ба ин боғ, гул ба канорам омад ба ин боғ” мегӯянд.
Моҳира Тоҳирӣ мехонад: “Абрӯкамон ёр аз гулистон омад, чеҳрахандон зеби бӯстон омад”.
Дар идома:
“Ёраме аз дар омад,
Ҷонаки ширинам омад,
Ёри ширинаки ман,
Ҷони ширинаки ман.
Ай нозанинаки ман,
Шӯху маҳинаки ман”
Андешае ҳаст, ки аксари хонумҳои сарояндаи моро тақлид ё бозхонӣ ба ин варта андохта. Онҳо ҳар суруде, ки ритму оҳанг ё матнаш писанд афтод бозхонӣ мекунанд ва дар бештари маврид ин таронаҳоро мард иҷро кардааст. Табиист, ки дар он сурудҳо мард занро тавсиф мекунад ё муҳаббаташро баён месозад. Баъзан, матни ин сурудҳоро тағйир медиҳанд. Масалан, Шабнами Сурайё таронаи “Лайлӣ”-и Аҳмад Зоҳирро бозхонӣ мекунаду ҷои “Лайлӣ” “Маҷнун” мегӯяд. Аммо рубоиҳои таронаро бетағйир мехонад:
“Аз боло борон омад,
Ёрам ба долон омад.
Як бӯса талаб кардам,
Чашмаш ба гирён омад”.
Ва:
“Чашми сиёҳи зоғат,
Модар набинад доғат...”
Фарзонаи Хуршед таронаи “Кафтар”-и Шаҳоби Тиёмро, ки мегуфт, “аз боло кафтар меояд, як села духтар меояд”, ба “аз боло кафтар меояд, як дуна бача меояд” иваз карда буд.
Барои ман ин мавзӯи нав нест. Тақрибан панҷ сол пеш дар ин бора навишта будам, аммо зарурати бозгашт ба он ба миён омад. Он вақт аз примадонаи тоҷик -- Сурайё Қосимова оғоз кардем, ки дар таронаи “Шом омадаем”-аш мехонд “ҷон дилбари чон, ай ширини ҷон чӣ шиштаи дар хона? Бархезу буро, баҳри салом омадаем”-у аз “Эй, мӯрчамиён, эй пистадаҳон, эй сарви равон, эй ороми ҷон” ва "гулпираҳано, ки мушкфишон мегузарӣ, Нозукбадано сарви равон мегузарӣ”-и духтари калонаш - Шабнам ва “ёри хушдилам Зулайхо, азизи дилам Зулайхо”-и духтари дигараш - Фарзона мисол задем. Аз ин оила канортар рафта, аз "бо рақси зебои худ бо ғамза мара куштӣ, э духтари аргуштӣ…”-и Мавҷудаи кӯлобӣ гуфтем.
Зебуннисо Нуроваро бо “зебидай зебидайе, рақс тура зебидайе, зебидай, зебидайе ноз туро зебидайе. Бари пеш қулфи гиребон тура зебидайе” ҳам ишора кардему барои “десерт” таъкид кардем, ки дар таронаҳои "Лайлӣ-лайлӣ”, “Ёрам гули хандонай”-и Фирӯза Алифова, “Дилбар”-и Таҳмина Рамазонова (Гуруҳи “Авесто”), “Дилбар”-и Дилноза Каримова, “Ширинзабон”-и Кибриё Раҷабова, “Ишқи беҳамто”-и Парвина Шукруллоева, “Кабки хиромон”-и Ширинмоҳ Ниҳолова ва “Сабзак лаби ҷӯ”-и Нозияи Кароматулло ҳам суханҳои хоси мардонро меёбед.
Мӯҳр
ТАҚВИМ
« Апрел 2024 » |
---|
Душ | Сеш | Чор | Пан | Ҷум | Шан | Якш |
---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | |