Сензура, маддоҳию шахспарастӣ ва маҳалгароию коррупсия- бохтҳои замони истиқлол
Аз истиқлоли Тоҷикистон 23 сол сипарӣ шуд. Дар ин муддат Тоҷикистон чӣ бурду чӣ бохт дошт? Суолест, ки ба он коршиносон ҷавоби яксон надоранд. Гуруҳе муътақиданд, истиқлоли Тоҷикистон бо оғози ҷанги шаҳрвандӣ ба даст омад, ки аз бохтҳои бузурги он аст. Гуруҳи дигар бар инанд, оғози истиқлол барои миллати тоҷик замони худшиносӣ ва дастёбӣ ба озодӣ буд, ки бо шуруи ҷанг саркуб шуд ва овози истиқлолҳохии мардум хомӯш гашт.
Шодӣ Атоӣ, ходими пешбари Академияи илмҳои Тоҷикистон дар шарҳи бохтҳои истиқлол мегӯяд, “рушанфикрону сиёсатмадорони мо беҳадаф ва бе барнома рӯйи майдон омаданд, ки ин ҳолат сабаби ҷанги шаҳрвандӣ шуд”. Аммо ба гуфтаи ӯ, дастоварди 23 соли истиқлол ин аст, ки дунявият ҳамчун асоси сохтории Конститутсия дар ҷумҳурӣ мақом ёфт: “Соли 1994 давлат дунявӣ эълон шуд. Дунявият ҳамчун принсипи меҳварии Сарқонун ояндаи дурахшони шаҳрвандонро кафолат медихад, зеро дар давлати дунявӣ инсонҳо новобаста аз ҷаҳонбинӣ озод ва ҳуқуқи баробар доранд. Танзим кардани адолати иҷтимоӣ дар давлати дунявӣ аз худи шаҳрвандон вобаста аст, на аз принсипи дунявият”.
Ба иддаои Мунаввари Мунавварзод, рӯзноманигори тоҷик, аз дастовардҳо дида, бохти истиқлол зиёдтар аст. Ӯ мегӯяд, бурди истиқлол ин аст, ки Тоҷикистон ба сифати давлат дар харитаи ҷаҳон ҷой гирифт, вале: “камдом як бохташро гӯям?”. Ҳуқуқдони шинохта Шокирҷон Ҳакимов мегӯяд, истиқлолхоҳӣ ва озодиталабие, ки мардум солҳои 90-ум доштанд, имрӯз камтар эҳсос мешавад. Ба гуфтаи ӯ, солҳои 90-ум рушанфикрон ва созмонҳои иҷтимоӣ талош карданд, то як сохтори мустақил ва мутамаркази давлатдорӣ ба вуҷуд биёяд ва дар он шаҳрвандон қадру манзалату озодиҳояшонро ҳифз кунанд, вале ин ормон имрӯз амалӣ нагашт: “имрӯз оид ба эътирофи Тоҷикистон аз ҷониби тақрибан 200 давлату созмонҳои байналмилалӣ менависанду наворҳои телевизионӣ ва барномаҳои радиоиро ба бинандаю шунаванда пешкаш мекунанд. Вале воқеияти зиндагии мардум, иқтисодиёти миллӣ, сатҳи ҳамкориҳои дуҷонибаю бисёрҷонибаи давлат аз он гувоҳӣ медиҳад, ки дар муқоиса, аз дигар ҷумҳуриҳои собиқ Шӯравӣ, то ҳол дар ҷаҳони муосир кишвари мо эътибору нуфуз аҳамият ва таъсири камтар доштааст. Аксарияти барномаю лоиҳаҳо оид ба моҳияти давлати демократию иҷтимоӣ доштани давлатдорӣ ва шакли ҷумҳурии он дар Конститутсия ва дигар санадҳои сиёсию идеологӣ вуҷуд доранд, аммо дар амал то ҳол рақобати солим, на дар муносибатҳои иқтисодӣ ва на дар муносибатҳои дигари ҷамъиятӣ ба назар намерасанд. Сензура дар фаъолияти эҷодӣ, маддоҳию шахсияпарастӣ дар сиёсат, маҳалгароию коррупсия ва парастиши мансаб на илму дониш дар муносибати ҳамарӯза ба раванди маъмулӣ табдил ёфтааст”.
Аммо ба таъкиди Усмон Солеҳ, сухангӯи Ҳизби халқии демократии Тоҷикистон дар 23 соли истиқлолият бурди Тоҷикистон аз бохташ зиёд аст, зеро дар ин давра сатҳи зиндагии аҳолӣ баланд гашта, ҳамкориҳои Тоҷикистон бо дигар давлатҳову созмонҳои ҷаъиятӣ густариш ёфт. “Агар мо як соли пешинро муқоиса кунем, сатҳи камбизоатӣ 45-46 дар садро ташкил медод, имсол бошад, то ҳудуди 35 дар сад паст шудааст. Ҳоло Тоҷикистон ба ҳайси як ҷумҳурии соҳибистиқлол аъзои созмонҳои байналмилалӣ аст, ҳамчунин ташаббусҳояш низ дар сатҳи байналхалқӣ пазируфта шуда истодааст. Ҳамаи ин нишонаҳои бурди замони истиқлолият мебошад”,-меафзояд ӯ.
Ба назари ҷаноби Солеҳ ягона бохти истиқлол ақиб афтодани кори неругоҳи Роғун аст, ки бо хулосабарориҳои Бонки ҷаҳонӣ ҳалли худро хоҳад ёфт: “Бохти Тоҷикистон агар бозмонии сохтмони Роғунро гӯем, ин ба сабабҳои дохилӣ вобастагӣ надошта, ба омилҳои беруна тааллуқ дошт, ки хушбахтона ин мушкил бо баровардани хулосаи Бонки ҷаҳонӣ дар бораи эҳтиёҷоти энергетикии Тоҷикистон сохта шудани неругоҳи мазкур ҳал мешавад”.
Аксари коршиносону таҳлилгарон додани як қитъаи замин ба Чинро бохти ҷиддии замони истиқлол мегӯянд. Аммо Усмон Солеҳ онро роҳи халосӣ аз ҷанҷол бо Хитой ва ҳамзамон бурди сиёсати хориҷии Тоҷикистон хонд: “Аввалан дар он мавзеъ ҳеҷ чиз намерӯяд ва ҳама шаху кӯҳпораҳо аст ва дигар ин, ки бо шарофати ҳамон чанд ҳазор гектаре, ки дода шуд, мо аз ҷанҷоли бисёр калонтар халос шудем. Чунки Хитой аз ин зиёдтар талаб дошт ва хубахтона бо додани камтар замин ба ин баҳс нуқта гузошта шуд. Бинобар ҳамин фикр намекунам, ки ин бохт бошад, баръакс ин бурди сиёсати хориҷии Тоҷикистон дар ҳалли масъалаҳои марзӣ бо Чин аст”.
Моро ҳамроҳӣ кунед:
Дар ФЕЙСБУК (FACEBOOK)
Дар ЮТЮБ (YOUTUBE)
Мӯҳр
Эзоҳ илова кунед
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
Баҳси пурзӯр кардани ҳифзи сарҳади Тоҷикистону Афғонистон дар дидори Э.Раҳмон ва ҳайати парлумони Аврупо10:09Оғози фурӯши смартфонҳои iPhone 8 ва iPhone 8 Plus!09:49БО ЗАБОНИ ШЕЪР: Ман зи андешаи турконаи як ҳамватанам метарсам...15:34Чаро ҳукумат ҳамеша ба ТАЛКО имтиёз медиҳад?14:16“Шантаж”-и ҳамсар: Аз ҳаққи модарӣ даст накашӣ расвоят мекунам10:27Баҳси буҷа: Аз қарзи маош то қарзи хориҷӣ11:57Сарвазири Тоҷикистон бо Президенти Узбакистон мулоқот мекунад11:05Ҳимояти СММ аз cарбози тоҷики пайрави “Шоҳидони Яҳво”, ки либоси низомиро рад кард10:38АКС+ВИДЕО. Нахустин анҷумани маъюбони Тоҷикистон дар Душанбе11:51Маҷлис: Аз тағйироти кадрӣ то ваъдаи 80 мансабдор барои пулдиҳӣ аз кисаи худ15:46100 метр дуртар: Тамокукашӣ маҳдудтар шуд13:21Аз парвандаи Маҳмудов то муроҷиати ҷабрдидагони "7 бурҷ": Роҳкиро надорем (ВИДЕО)11:18Пешниҳоди журналисти тоҷик ба раҳбарони кишварҳои ҷаҳон: 2018-ро соли беяроқӣ эълон кунем!09:33Агентии зидди коррупсия гуфт, “Умед-88” ва Вазорати молия аз “Роғун” қарз гирифтаанд08:01Таърихи имрӯз: Мавлуд, ҷашн, санаҳои таърихӣ, дамои ҳаво, бозори арз07:44
АХБОРИ ҶОЛИБ
10:09, 04 ноябр 2017
ТАҚВИМ
| « Май 2024 » | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Душ | Сеш | Чор | Пан | Ҷум | Шан | Якш |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | ||
