Мо дар ваҳдатсозӣ муваффақ нашудем!
Иршод СУЛАЙМОНӢ
Агар Ваҳдати миллӣ аз саҳнаи сиёсӣ дур кардани дигар рақибон, фишор ба озодфикрон, талоши зери фармон даровардани расонаҳо, инҳисори дороиҳо ва сарватҳои Тоҷикистон, гуруҳӣ кардани тиҷорат ва соҳибкорӣ, наздик ба ду миллиён расидани лашкари муҳоҷирин бошад, пас дар мо Ваҳдат вуҷуд дорад. Агар чунин нест, пас мо дар ваҳдатсозӣ муваффақ нашудем!
Вале таърифи Ваҳдат ҳам аз нигоҳи илмию фалсафӣ, ҳам аз нигоҳи сиёсӣ чизи дигар аст. Мо бо бастани Созишномаи истиқрори сулҳ ва ризояти миллӣ ба ин натиҷа расидем, ки аз ин ки дар ду сангари як ҳадаф қарор дошта бошем, хубтар аст, ки ба ҳам биёем ва хеле зудтар ба ҳадафи асосӣ - рушд додан ва обод кардани Тоҷикистон бирасем. Номи ин рӯзро гузоштем Рӯзи Ваҳдати миллӣ. Аммо оё дар ҳақиқат ба Ваҳдати миллӣ даст ёфтем?
Тавре мушоҳида мешавад, Ваҳдати миллии мо бештар як лоиҳаи сиёсии намоишӣ буда, дар воқеият мо саргарми таҳкими Ваҳдат не, балки саргарми таҳким ва инҳисори қудрати сиёсӣ ҳастем. ҲНИТ як тарафи Ваҳдат эълон кард, ки баъд аз ин қадар фишору таъқиб ва таҳдидҳо, "Ҳизби наҳзати исломии Тоҷикистон дигар ҷашни Рӯзи Ваҳдати миллӣ надорад”. Агар ин изҳороти ҲНИТ ба маънои даст кашидан аз Ваҳдат бошад, бояд ҷиддӣ гирифта шавад.
Раванди ба сулҳ расидани тоҷикон дар замони тезу тунди қудратхоҳӣ ва манфиатдории неруҳо як падидаи беназир буд. Агар то замони даст ёфтан ба Ваҳдат танҳо худи Ваҳдат муҳим буд, акнун масъалаи арзишӣ ҳифзи Ваҳдат аст. Ҳоло аз ваҳдати намоишӣ расидан ба Ваҳдати миллӣ бар асоси шинохти дурусти арзишҳои миллӣ ва эҷоди давлати миллии ифодагари ормонҳои мардуми Тоҷикистон дар марҳалаи ҷадид ва дарозмуддат муҳим ва зарур аст. Барои расидан ба Ваҳдати миллӣ бояд шинохти давлатмардон ва қишри рӯшанфикри ҷомеа аз арзишҳо, суннатҳо ва асосҳову пояҳои фарҳанги миллӣ ҳаммонанд бошад ва он ҳамчун меъёри арзишӣ ва барномавӣ истифода шавад.
Ғояи истиқлолият ва Ваҳдати миллӣ дар сатҳи ормони миллӣ, имрӯз ғояест, ки сари он ҳеч кадом гуруҳи сиёсӣ ва фикрӣ ихтилофи назар надорад ва дошта наметавонад. Аз ин рӯ ба таври маснуъ татбиқ кардани ғояи Ваҳдати миллӣ дар бофтори ормони миллӣ бе шинохтан ва ба назар гирифтани арзишҳои зиндаи таркиби ҳувият ва худии тоҷикон кори дуруст намебошад. Аммо мушоҳида мешавад, ки Ваҳдат дар Тоҷикистон мунҳасир ба шахсиятҳо мешавад ва дар доираи қудрати сиёсӣ зӯро ба зӯр ҷой карда мешавад. Идеяи Ваҳдати миллӣ ва ё роҳкорҳои аз байн бурдани хатароти осебпазирии он бояд болотар аз манфиатҳои шахс, шахсиятҳо, қудрати сиёсӣ ва дигар гуруҳҳои сиёсиву иҷтимоӣ бошад.
Ҳоло дар системаи фикрӣ ва марказҳои тадқиқотию донишгоҳӣ ва ҳамчунин дар сатҳи ҳукумати иҷроия барномаи миллатсозӣ ва ё ҳувияти миллӣ мушаххас нашудааст. Низоми давлатдорӣ ба сӯйи нохудогоҳ пеш бурда мешавад. Арзишҳои зиндаи таркиби ҳувият ва худи тоҷикон, ки дар густураи Ваҳдати миллӣ бисёр моҳиятнок ҳастанд, шинохта нашудаанд. Ношинохта мондани ин арзишҳои зинда ихтилофи фикриро натанҳо миёни гуруҳҳои сиёсӣ, балки миёни мардум ва қишрҳое, ки таркиби ҳувият ва худи тоҷиконро ташкил медиҳанд ба бор овардаст. Бояд ҳувиятҳое нозарур ва қолабие, ки барои шаклгири ҳувияти ягонаи миллӣ халал эҷод мекунанд, мушаххас шаванд ва барномаи хунсо кардани онҳо рӯйи кор оварда шавад. Масалан, ҳувиятҳои маҳаллие, ки имрӯз барғалат ба сифати ҳувияти миллӣ пешкаш мешаванд ва ё ҳувиятҳои фарҳангии собиқаву мурда ва аз таркиби арзишҳои зиндаи миллат берун, аз ҷониби бархе донишмандон ҳамчун роҳкори асосӣ ва барномаи тамомнамои миллӣ пешниҳод мешаванд.
Ваҳдати миллӣ замоне мешавад, ки хостаҳо ва манфиатҳои тамоми гуруҳҳои сиёсӣ бо шумули қудрати сиёсӣ дар он мунҳал гардад. Агар манфиатҳои қудрати сиёсӣ болотар аз арзишҳои Ваҳдати миллӣ қарор бигиранд, дар ин сурат Ваҳдат осебпазир мешавад. Ин як доктринаи илмии исобитшуда аст, ки манфиатҳои қудрати сиёсӣ набояд ба манфиатҳои умумимиллӣ мухолифат дошта бошанд ё болотар гузошта шаванд.
Агар шинохт аз Ваҳдат тағйир накунад ва аносири такмилкунандаи Ваҳдат дар эҷоди Тоҷикистони навин чун арзишҳои муҳим пазируфта нашаванд, марҳилаи тозае, ки барои Ваҳдати миллӣ заминаи мусоид фароҳам шудааст, ба дарозо мекашад ва ҳатто номукин мегардад.
Мӯҳр
ТАҚВИМ
« Май 2024 » |
---|
Душ | Сеш | Чор | Пан | Ҷум | Шан | Якш |
---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |