Иттиҳоди иқтисодии АвруОсиё: Имконият ё “чупачупс”
Масъалаи вурдуи Тоҷикистон ба Иттиҳоди иқтисодии АвруОсиё (ИИАО) баъд аз пазируфта шудани Қирғизистон мавзӯи доғ дар муносиботи Русия ва Тоҷикистон мебошад. Аз ҷониби дигар барои Тоҷикистон ворид шудан ва нашудан як интихоби бисёр сода нест. Ба ҳамон андозае, ки Тоҷикистон аз ворид шудан фоида ва зарар мебинад, ба ҳамон андоза аз ворид нашудан суду зиён бармедорад. Вале ҳарфи аз ҳама муҳим ин аст, ки бо ворид шудан ва ё нашудан Тоҷикистон чӣ гуна метавонад ҷойгоҳи худро дар минтақа ҳифз кунад.
Чанде пештар бо ибтикори Бунёди “Муколамаи тамаддунҳо” як баҳси коршиносӣ бо номи “Тоҷикистон ва ИИАО: мушкилот ва дурнамо” доир шуд, ки соҳибназарони тоҷик дидгоҳҳои худро бар асоси таҳлил ва фазошиносии худ иброз доштанд. Қисме аз соҳибназарон бар ин буданд, ки Тоҷикистон чорае ҷуз ворид шудан надорад, вале гуруҳе бар ин назар буданд, ки вуруди Тоҷикистон бояд бисёр огоҳона ва бар пояи омӯзишҳои хеле дақиқ бошад, ки истиқлолият ва соҳибихтиёрии давлат зери суол қарор нагирад.
Як чиз дақиқ аст, ки муаллифи ин тарҳ Русия мебошад, ҳарчанд ба таври расмӣ ибтикори Қазоқистон муаррифӣ мешавад. Ҳоло баҳсҳо бештар атрофи ин нукта мечархад, ки ин тарҳ як лоиҳаи сиёсии Русия мебошад, то як раванди ҳамгироии табии иқтисодӣ. Баъди сар задани ҳаводиси олами араб, Укроин ва таҳримоти Ғарб алайҳи Русия тарҳи сиёсӣ будани ин иттиҳод мантиқитар менамояд. Аммо муқаррарот ва сабукиҳоие, ки барои давлатҳои узви ин иттиҳод пешбинӣ мекунад, коршиносонро ба он водор кардааст, ки дар мавриди як созмони иқтисодии зарурӣ ва фоидаовар будани он суҳбат кунанд. Аммо аз сӯи дигар Русия тааҳҳудотеро, ки зимни бастани созишномаҳои байнидавлатӣ ва байналмилалӣ медиҳад, на ҳамеша риоят мекунад ва ба онҳо пойбанд мемонад. Аз ин рӯ, нуқтаназари коршиносон дар баҳси мазкур бештар ба воқеият пайдо кардан ва амалӣ шудани муқаррароти ин созмон бо ҳам дар таноқуз буданд.
Вале як чиз ба назар мерасад, ки кишварҳои узв ва ҳазорҳо марказу бунёдҳои Русия ва Қазоқистон барои ҷалби Тоҷикистон ба ин созмон ташвиқоту тарғибот мебаранд. Аммо дар минтақае, ки Тоҷикистон қарор дорад ва муносиботеро, ки бо Чин барқарор намудааст ва ҳамчунин масире, ки барои бархӯрди манфиатҳои Чину Русияву Амрикову Иттиҳоди Аврупо дар Осиёи Марказӣ нишон дода мешавад, ин тарғибот на ҳамеша манофеи миллии Тоҷикистонро дар бар мегиранд.
Шояд аз лиҳози иқтисодӣ ин иттиҳод барои Тоҷикистони имконоти воқеиро фароҳам кунад ва он ҳам ҳоло дар сатҳи имконоте, ки метавонад ин иттиҳод ба вуҷуд биоварад. Вале аз паҳлӯи сиёсӣ масъала хеле фарқ мекунад. Кишварҳое, ки дар иттиҳод пешоҳанг ҳастанд, то куҷо аз усули шарокати баробар кор мегиранд? Чун Русия, муаллифи ин лоиҳа ҳамеша дар муносиботи худ ҳам дар доираи равандҳои ҳамгироӣ ва ҳам дар муносибатҳои дутарафа тааҳудотеро, ки медиҳад аз заифии кишварҳои минтақа истифода карда, онҳоро тағйир медиҳад.
Як намояндаи Маркази Гумилёв аз Маскав дар маҳфили Бунёди “Муколамаи тамаддунҳо” гуфт, агар Тоҷикистон ба ин иттиҳод пайвандад, мушкили муҳоҷирин ҳал мешавад, агар напайвандад, муносибати мардуми Русия ба муҳоҷирин тағйир намеёбад. Ба назар мерасад, барои пайвастани Тоҷикистон ба ин иттиҳод аз таҷрибаҳои хандаоваре кор мегиранд, ки мисли як кӯдакро ба худ моил кардан ба ӯ қандро нишон медиҳанд. Ман аз нигоҳи сиёсӣ мантиқи ҳамин лоиҳаро аз ҳамин гуфтаи раиси Маркази Гумилёв хулоса кардам... Мӯҳр
Эзоҳ илова кунед
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
Баҳси пурзӯр кардани ҳифзи сарҳади Тоҷикистону Афғонистон дар дидори Э.Раҳмон ва ҳайати парлумони Аврупо10:09Оғози фурӯши смартфонҳои iPhone 8 ва iPhone 8 Plus!09:49БО ЗАБОНИ ШЕЪР: Ман зи андешаи турконаи як ҳамватанам метарсам...15:34Чаро ҳукумат ҳамеша ба ТАЛКО имтиёз медиҳад?14:16“Шантаж”-и ҳамсар: Аз ҳаққи модарӣ даст накашӣ расвоят мекунам10:27Баҳси буҷа: Аз қарзи маош то қарзи хориҷӣ11:57Сарвазири Тоҷикистон бо Президенти Узбакистон мулоқот мекунад11:05Ҳимояти СММ аз cарбози тоҷики пайрави “Шоҳидони Яҳво”, ки либоси низомиро рад кард10:38АКС+ВИДЕО. Нахустин анҷумани маъюбони Тоҷикистон дар Душанбе11:51Маҷлис: Аз тағйироти кадрӣ то ваъдаи 80 мансабдор барои пулдиҳӣ аз кисаи худ15:46100 метр дуртар: Тамокукашӣ маҳдудтар шуд13:21Аз парвандаи Маҳмудов то муроҷиати ҷабрдидагони "7 бурҷ": Роҳкиро надорем (ВИДЕО)11:18Пешниҳоди журналисти тоҷик ба раҳбарони кишварҳои ҷаҳон: 2018-ро соли беяроқӣ эълон кунем!09:33Агентии зидди коррупсия гуфт, “Умед-88” ва Вазорати молия аз “Роғун” қарз гирифтаанд08:01Таърихи имрӯз: Мавлуд, ҷашн, санаҳои таърихӣ, дамои ҳаво, бозори арз07:44
АХБОРИ ҶОЛИБ
10:09, 04 ноябр 2017
ТАҚВИМ
| « Май 2024 » | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Душ | Сеш | Чор | Пан | Ҷум | Шан | Якш |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
| 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
| 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | ||
