Музаффар Бобоҷонов, раҳбари созмони иҷтимоии “Иттифоқи волидайни сарбозони вилояти Суғд”, 12 пешниҳоди худро барои ислоҳи қонун дар бораи хидмати ҳарбӣ дар ихтиёри “Озодагон” гузошт. Ӯ бовар дорад, дар сурати ба назар гирифтани пешниҳодҳояш аз сӯи вакилони Маҷлиси Намояндагон камбудҳо ҳангоми даъвати ҷавонон ба сафи нерӯҳои мусаллаҳи кишвар ҳадди ақалл камтар хоҳад шуд:
“1. Дар қонуни нав бояд “облава” ё даъвати маҷбурии ҷавонон ба Артиш билкул манъ шавад. Дар Қонун таъкид гардад, комиссариати ҳарбӣ танҳо даъватшавандаеро, ки дар комиссариати ҳарбии шаҳру ноҳияҳо сабт шудааст, метавонад ба сафи Қувваҳои мусаллаҳ бубарад;
2. Сари вақт ба даъватшаванда супоридани қарори комиссияи даъват, ки оид ба ӯ қабул шудааст. Чунки ҳолатҳо нишон медиҳанд, баъзан барои гирифтани қарори комиссияи даъват шаҳрванд як чанд рӯз овора мешавад;
3. Дар қонун оид додани музди ҳадди ақал ба оилаи сарбозе, ки як фарзанд дораду ба хизмати ҳарбӣ даъват карда шудааст, нишон дода шавад. То соли 1993 ин дар Қонун буд. Бо ин, мо масъалаи ҳифзи иҷтимоии оилаи сарбозро ҳал менамоем;
4. Масъалаи даъвати ҷавононе, ки оила доранд (зан ва ё як фарзанд) ҳама вақт душвор буда, кормандони комиссиариати ҳарбӣ ба монеъагиҳо дучор мешаванд. Хуб мешуд, дар Қонун нишон дода шавад, даъватшавандагони оиладор барои гузаштани хизмати ҳарбӣ дар ҳудуди вилоят ҷойгир карда мешаванд. Ин боз як роҳи кам кардани ҷиноятҳои характери коррупсионӣ дошта дар давраи даъват мебошад;
5. Дар барномаи тайёрии сарбозон ва афсарон дар қисмҳои ҳарбӣ соатҳои барои тайёрии ҳуқуқии онҳо ҷудо шуда ду баробар зиёд гардад. Мо бояд маърифати ҳуқуқии хизматчиёни ҳарбиро баланд бардорем;
6. Дар боби якуми Қонун ҳамаи мафҳумҳое, ки дар Қонун истифода бурда мешаванд, ба таври мушаххас шарҳ дода шаванд. Дар сурати шаффофтар ва ба ҳамаи табақаи мардум фаҳмотар таҳия кардани қонун бисёр баҳсу мунозираҳо дар миёни ҳуқуқшиносонро аз байн мебардорад;
7. Умуман, шаҳрванд то 18-солагӣ ноболиғ ҳисоб мешавад. Дар Тоҷикистон афроди то 16-сола ва ё нафароне, ки ҳанӯз ба 16 қадам нагузоштаанд, комиссия барои ба қайди ибтидоии ҳарбиро мегузаранд. Дар он вақт бояд ба падару модари онҳо иҷозат дода шавад, то дар комиссия иштирок кунанд. Ин як роҳи ҳизфи ҳуқуқи кӯдак аст;
8. Дар Қонун ба аъзои комиссияи қайди ибтидоии ҳарбӣ рӯҳшинос ва намояндаи шӯъбаи маориф, духтури ноболиғони шаҳру ноҳия дохил карда шавад. Ин барои кам кардани хатоӣ ва дуруст муайян намудани қарори комиссияи бақайдгирии ибтидоии ҳарбӣ ёрӣ мерасонад;
9. Аз давраи аз қайди ибтидоии ҳарбӣ гузаштани шаҳрванд, қайди марказикунондашудаи ҳолати саломатии шаҳрвандон дар шӯъбаи тандурустию комиссиариати ҳарбӣ ба роҳ монда шавад. Ин фаъолияти мақомоти тандурустию комиссариати ҳарбӣ ва дигар идораҳоро барои тайёр намудани ҷавонон ба хизмати ҳарбӣ нишон медиҳад;
10. Қабул намудани Қонун (Консепсия) дар бораи хизмати ҳарбии касбӣ ва марҳила ба марҳила ҷорӣ намудани хизмати ҳарбии касбӣ (дар муддати 10-15 сол) ва кам кардани мӯҳлати хизмат аввал аз ду сол то якуним сол ва дар оянда то як сол. Чунки ояндаи Артиши миллӣ ин Артиши касбӣ мебошад;
11. Ҷорӣ намудани имтиёзҳое, ки аз давлат ягон маблағ талаб намекунанд, барои шахсоне, ки хизмати ҳарбиро адо намудаанд (Бе конкурс дохил шудан ба мактабҳои олӣ ва миёнаи махсус; имтиёз додан ба онҳо дар вақти дохил шудан ба кор ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва сохторҳои қудратӣ ва хизмати давлатӣ). Таҷрибаи Узбакистон нишон дод, ки ин як такони бисёр сахт барои баланд бардоштани обрӯю эҳтироми Артиш мебошад;
12. Ба таври шартӣ дар ҷойҳои намоёни вилоят насб кардани рӯйхати шахсоне, ки ба хизмати ҳарбӣ равон карда мешаванд; бо нишон додани баста, вақт ва рӯзи гусел. Бо ин гуна кирдор мо бисёр ҳаяҷону изтироби падару модар ва даъватшавандаро аз байн мебардорем, ба онҳо маълум мешавад, ки дар ин масъала комиссариати ҳарбӣ шаффоф фаъолият дорад.
Музаффар БОБОҶОНОВ,
раиси ТҶ “Иттифоқи волидайни сарбозони вилояти Суғд”