Ба дунболи шадидтар шудани қавонини Русия дар иртибот бо муҳоҷирони меҳнатӣ ва беқурбшавии рубли русӣ бештари муҳоҷирони меҳнатии Тоҷикистон ба Ватан бармегарданд. Дар робита суоли “Озодагон” аз соҳибназарон ин буд, ки АЗ БОЗГАШТИ МУҲОҶИРОН БИТАРСЕМ Ё ХУШҲОЛ ШАВЕМ?
Маҳдии СОБИР, коршиноси масоили амниятӣ
Муҳоҷират дар Тоҷикистон ин як раванди табиӣ аст. Ягон ниҳод барои дуруст ба роҳ мондани он коре намекунад. Магар Вазорати ҳифзи иҷтимоӣ ва муҳоҷират метавонад, ки бо 16 намоянда дар Русия барин давлат ин равандро ба тартиб орад ва зери назорат бигирад? Албатта не! Рафтан ва омадани муҳоҷиронро низ касе назорат намекунад. Онҳо бо ихтиёри худ омада мераванд. Ва аз ин омаду рафтҳо роҳи оҳан ва фурудгоҳ даромади калон ба даст меоранд. Ин Ватани онҳост. Онҳо ба Ватан ҳеч хатаре надоранд. Омада инҷо ба мисли мо бо моҳонае, ки барои зиндагӣ зарур аст, фаъолият мекунанд. Агар зиндагии серу пур мехоҳанд, пас бояд дар дигар кишварҳо ҷои муносиб ҷӯянд. Барои муҳоҷирон ҳоло дар кишвар корҳои зиёди мавсимӣ ва доимӣ ташкил шудааст.
Мунаввари МУНАВВАРЗОД, коршинос
Чаро бояд тарсем, онҳо ҳамватани мо ҳастанд ва ҳақ доранд ҳар вақт ба Тоҷикистон оянд. Вазъро муташанниҷ мекунанд гуфта гирди Тоҷикистонро девор занем? Масъала дигар аст, биёянд нури дида.
Бобоҷони ШАФЕЪ, коршиноси масоили сиёсӣ
Чаро тарсем вақте онҳо ҳамватанони моянд? Чаро натарсем, вақте, ки зиндгии ҳазорҳо хонавода боз ҳам тиратар аз пештар мешавад? Наметарсем, балки нигаронем, ки вазъ беҳ намешавад.
Маҳмудҷон ДОДОБОЕВ, сухангӯи шаҳрдори Хуҷанд
Аз баргаштани муҳоҷирони меҳнатӣ ҷои тарс набояд бошад. Зеро дар Тоҷикистон соҳаи кишоварзӣ ва корхонаҳои саноатӣ аз набуди коргарону мутахассисони хуб аллакай танқисӣ мекашад. Мисол дар мо заминҳои аз кишт монда, зиёдшавии эълонҳои қабули мутахассисон бештар ба мушоҳида мерасад. Дигар ин ки тафаккури "танҳо Русия моро мехӯронад" мавқеи худро аз даст медиҳад. Ҳамчунин мо бояд ба ҳар дигаргунии кишварҳо камтар вобастагӣ пайдо кунем. Дигар чизе ки муҳим ҳаст мо бояд ин имкониятро дуруст саришта кунем ва чораҳои амалӣ андешем ва заминаҳои ҳалли мушкилоти иҷтимоиву иқтисодии баргаштагонро пешбинӣ намоем.
Хуршеди АТОВУЛЛО, сардабири “Фараж”
Бояд хушҳол шуд чун ҳалқаи ғуломӣ назди хоҷаи бузург - Кремл сусттар мешавад ва бештар сари он бояд андешид ки, аввалан онҳоро бо кор таъмин кард баъдан агар имкони ҳамаи онҳоро бо кор таъмин намудан набошад, бозорҳои нави кор пайдо кард. Масалан дар Қазоқистон ва Белорусу ба ин монанд кишварҳо.
Абдуманон ШЕРАЛИЕВ, коршиноси масоили иқтисодӣ
Фикр мекунам бояд хушҳол шавем. Албатта бозгашти муҳоҷирон ин буҳрони иқтисодиву иҷтимоӣ дар пай дорад, ки дар назари аввал фоҷеа аст ва бояд ғамгин шуд. Аммо то абад намешавад мардумро ба муҳоҷират фиристоду осуда хоб кард. Бояд тағйирот сурат бигирад, иқтисоди ватанӣ рушд кунад, фасод решакан шавад, зулм хотима ёбад, тоҷик ҳадди ақал ба мавқеи қаблиаш баргардаду дигар Ҷамшуд набошад, мардум дар ватанаш зиндагӣ кунад, зан-модар аз зиндаҷудо будан наҷот ёбад, фарзандон ба дидори падаронашон сер шаванд ва боядҳои дигаре. Ва барои ин ҳама таконе лозим аст, чун давлат бояд хеле пештар чораҳо меандешид, ки наандешид. Инак, муҳоҷирон бармегарданд ва давлат маҷбур мешавад ба тағйирот даст занад, чун бозгашти ҳар муҳоҷир бе нон мондани як оила аст. Намешавад, ки масалан 400000 оила бе нон монаду давлат аз тағйирот наандешад. Чун гуруснаро бо фишору таъқиб сер наметавон кард. Албатта 2-3 сол мушкил хоҳад шуд, аммо билохира мо ба рӯзе дорем мерасем, ки ҳукумат ба атбояш гӯш хоҳад дод.
Аюб ЭГАМОВ, сиёсатшинос
Бозгашти муҳоҷирони мо аз Русия ду намуд таъсир мегузорад. Якум, таъсири кутоҳмуддат, ки аз ин бояд ҳукумати кунунӣ битарсад. Аз ҷиҳати иқтисодӣ ин таъсири манфӣ аст, зеро таъмини шумораи калони муҳоҷирон бо ҷои кор номумкин аст! Ҳамаи онҳо ба сафи бекорон дохил мешаванд ва вазъи иқтисодии онҳо бо аҳли оилаашон вазнин мешавад. Аммо нархи озуқа каме боло рафтанаш мумкин аст, зеро талабот зиёд мешавад. Дигар омили манфӣ ин боло рафтани сатҳи ҷиноят дар ҷумҳурӣ, зеро барои хӯронидани аҳли оилаи худ, қисми онҳо ба ҷиноят даст заданашон мумкин аст. Дуюм, таъсири дарозмуддат. Умуман бигирем баргаштани муҳоҷирони мо дар оянда барои пешравии иқтисодии мамлакат таъсири мусбӣ мерасонад. Чунки ё ҳукумати кунунӣ тамоми имкониятҳои худро барои таъмини қисми зиёди онҳо бо ҷои кор ва ё қарзҳои дарозмуддат бо фоизи паст барои кушодани бизнеси худ имконият медиҳад ё ин ҳама ба сари ин ҳукумат фишор меоранд ва онро ба таҳаввулот водор мекунанд. Ҳарду сенарияи дарозмуддат ба нафъи мардуми Тоҷикистон аст. Зеро ё ин ҳукумат кор мекунад ва ё ҷои онро командаи дигар мегирад.