Раҷаби МИРЗО
“Одамони муваффақ онҳоеанд, ки аз ҷо баланд мешаванд ва
тасодуфи худро меёбанд”
(Бернард Шоу)
Дар назари аввал чунин менамояд, ки ҳама зиндагии ӯ пур аз тасодуф аст. Пас аз хатми мактаб мехост ба ягон омӯзишгоҳи касбӣ ҳуҷҷат супорад, вале муаллимаш ба пеши падараш омаду мӯйсафедро мутмаин сохт, ки ин нақшаи писар дуруст нест. Розӣ шуд, ки ба ягон донишгоҳ дохил шавад, аммо танҳо ба оне, ки шоир тарбия кунад. Дар Душанбе чунин мактаби олӣ набуд ва падару писар розӣ шуданд, ки ҳуҷҷатҳоро ба факултаи филологияи тоҷики Донишгоҳи миллӣ супоранд. Баъдтар ба назараш шеърҳои дар аввал навиштааш, ки барояш бисёр олӣ менамуданд, чандон хуб натофт. Хулоса кард, ки шоирӣ касби ӯ нест. Пас аз хизмати дусолаи аскарӣ ба донишгоҳ баргашт. Як рӯз ҳамсабақони бешуморашро гирди ҳам дид, ки сари кадом масъалае баҳс мекунанд. Маълум шуд, ки дар заминаи факултаи филологияи тоҷик шӯъбаи журналистика ташкил шудаасту бисёриҳо ба он гузаштан мехоҳанд. Якбора дар дилаш шӯълаи ин касб пайдо шуд,аммо хоҳишмандон хеле бисёранд. Новобаста аз ин ҳамроҳи ҳамсабақон ба ҳамон аудиторияе рафт, ки ба гурӯҳи журналистика интихоб шудаанд. Муаллим дар дарси аввалин ҳайрон шуд:
- О, номи ту дар ин рӯйхат нест - ку!?
Зориву тавалло кард, ки мехоҳад журналист шавад. Муаллим баҳсро ба вақти дигар гузошт, чун намехост вақти дарсро «беҳуда» гузаронад:
- Ба кабинети ман биё, масъаларо дар он ҷо ҳал мекунем!
Рафт, вале ҳамон лаҳза ба пеши устод меҳмонҳои мӯътабар омада буданду ӯ имкони сӯҳбат надошт. Ҳамин тавр «масъала» ҳалношуда боқӣ монд…
Баъди ду соли таҳсил дар шӯъбаи журналистика дар факулта эълоне пайдо шуд, ки хоҳишмандонро барои идомаи таҳсил ба шаҳрҳои Маскаву Петербург даъват мекард. Ӯ мехост ба Ленинград равад, аммо дар рӯйхати нафароне номашро дид, ки ба факултаи журналистикаи шаҳри Маскав шомил шудаанд. Тасодуфан духтаракеро вохӯрд, ки ӯ баръакс мехостааст ба Маскав раваду номаш дар Ленинград аст. Ҳуҷчатҳоро иваз карданд ва оне, ки ҳуҷҷат қабул мекард бо сабаби серкорӣ аҳамият надод, ки кӣ бояд ба куҷо равад. Ҳамин тавр ба Питер рафт…
Пас аз хатми донишгоҳ ба рӯзномаи марказии «Тоҷикистони шӯравӣ» («Ҷумҳурият») ба кор қабул шуд. Дертар мудири шӯъбаи сиёсати рӯзномаи навтаъсису пурнуфузи «Садои мардум». Дар ҳамин ҷо гӯё бахту тасодуфи нек аз ӯ рӯ тофт. Чун кашмакашиҳои сиёсӣ ва ҷанг ба ҳамон замон мувофиқ омаду дигар мудири шӯъба, ки дар гузашта як шахси мансабдору обрӯманд ба ҳисоб мерафт, акнун на танҳо арзишманд набуд, балки хавфнок низ гардид. Ба тиҷорат рӯ овард, то оилаи худро таъмин карда тавонад. Аз хориҷи кишвар мол меоварду мефурӯхт. Тасодуфан як рӯз дар купеи қатора бо як марди ношиноси қирѓиз ё қазоқ ошно шуд. Ӯ мисле, ки таънааш мекард, ки аз рӯи касб кор намекунад, яъне соҳибкасб нест. Шояд барои ҷумбондани номуси касбӣ. Таъсир кард. Дар ҳамон купеи қатора нақшаи ташкили нашрияи шахсиро дар сар парварид. Идеяҳои аввалин дар ҳамон сӯҳбат пайдо шуданд. Вале дар Тоҷикистони онзамона ташкили рӯзнома як кори беҳуда (мардум рӯзномагурез шуда буданд) ва то ҷое хатарнок ҳисоб мешуд (андешаеро бор карда буданд, ки ба ҳамаи бадбахтиҳо журналистон гунаҳкоранд). Новобаста аз ин дар ҳар сафар теъдоди зиёди нашрияҳои хориҷиро бо худ овард.
Таваккал карду аввалин нашрияи худро бо номи «Дайджест- пресс» (соли 1994) ташкил намуд ва дар он аз нашрияҳои гуногуни русӣ матолиби ҳархеларо ба чоп расонд. Тасодуфан аз шумораи аввалинаш серхаридор шуд. Бар замми ин барои як гурӯҳи одамони бекор ҷои кор ёфт. Акнун кампиракони аксаран рус, ки намедонистанд аз бекорӣ куҷо раванду қутти лоямут пайдо кунанд, аз ҳисоби фурӯши «Дайджест - пресс» зиндагии худро ба пеш мебурданд. Аз ҳама муҳимаш мардум дубора рӯзномахон шуданд. Пул пайдо шуд, акнун ба хориҷа рафтану мол овардан зарур нест. Ду сол пас ба хулосае омад, ки нашрияи тоҷикӣ таъсис диҳад. Ҳамин тавр ҳам шуд - баҳори соли 1996 шумораи аввалини «Чархи гардун» ба чоп расид. Журналистони бисёре ба кор фаро гирифта шуданд. Аксари журналистони номдор мактаби «Чархи гардун» -ро гузаштанд. Ҳатто барои Ҳошим Гадо, ки аз театр канор рафта буд, ҷои кор пайдо гардид. Ҳоло ҳам ин ҳунарманди номвари мо аз муассиси «Чархи гардун» миннатдор аст, ки ӯро дубора одами ҷамъиятӣ намуд.
Оре, сухан дар бораи Акбари Саттор меравад…
ӮРО БОЯД ШИНОХТ!
Сатторов Акбаралӣ Қурбоналиевич. 10 феврали соли 1965 дар Ҳисор таваллуд шудааст. Деҳаашон Мортеппа дар сари роҳ аст, аз ин рӯ баъзе аз дӯстонаш бо шӯхӣ то ҳанӯз дар тавсифаш мегӯянд: «Бачаи сари роҳи калон». Соли 1990 факултаи журналистикаи Донишгоҳи давлатии шаҳри Ленинградро хатм кардааст. Аз август то ноябри соли 1990 дар «Ҷумҳурият», баъдан то ноябри соли 1994 дар «Садои мардум» кор кардааст. Декабри соли 1994 «Дайджест - пресс» -ро таъсис доду дар заминаи он «Чархи гардун», «Вечерний Душанбе», «Авиценна», «Время - деньги» ва дигарон пайдо шуданд. Аз соли 2006 раиси Иттифоқи журналистони Тоҷикистон аст. Аъзои Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии ҶТ, аъзои Шӯрои милли муқовимат зидди коррупсияи ҶТ, аъзои ҳайати Шӯрои илмию таҳририи Энсиклопедияи миллии тоҷик, аъзои Шӯрои ҷамъиятии ҶТ, аъзои Шӯрои коршиносони назди ваколатдор оид ба ҳуқуқи инсон, яке аз муассисони Шӯрои ВАО-и ҶТ… Ба бештар аз 30 давлати дунё сафар дошт. Оиладор соҳиби 4 фарзанд.
Шеъри болоимизиаш:
Мансаб, ки гирифтед фаромӯш накунед,
Як вақт шумо мисли ман одам будед.
(Хайрандеш)
Андешаҳояш низ мисли дигарон нест. Дар ҳар масъала назари инфиродии худро дорад…
"STOP"-И БОТИНӢ
«Агар инсон масъулиятро эҳсос намекунад, пас ӯ танҳост, вале танҳоӣ ин даҳшат аст».
Андешаи як файласуф
«Тавре мегӯянд, агар одам зиндагии дурусту дилхоҳ дорад, гузашти солҳо барои ӯ бештар аз чанд рақам чизе нест. Гуфтанӣ нестам, ки зиндагии ман ҳамеша онгуна буд, ки мехостам. Вале ман ҳич гоҳ фаромӯш намекунам, ки чӣ масъулият ва шояд рисолатҳое дорам. Шарҳ додан намехоҳам. Гуфтаниам, ки барои як инсон синну сол муҳим нест. Муҳимтар аз ҳама масъулияти синнусолист. Мехоҳӣ ё не бо гузашти солҳо «филтр» -и ботинии инсон ба ҳаракат медарояд ва иҷрои баъзе аз амалкардҳоро «stop!» мегӯяд. Агар ба ин фармони ботинӣ итоат накардӣ, яқин аст, ки шикаст андар шикаст пешорӯи туст. Шояд дар оянда андешаву бардоштҳои хусусии худро китоб намоям, чун аз ҷавонӣ рӯзноманависиро дӯст медораму дафтарҳои гуногун бо хотираҳои ҳархела дорам. Номашро ҳам тақрибан хулоса кардаам: «Сояи гуноҳ» ё «Сояи хато».
"БОЯД ҶУМБИД…"
«Бовар кунед, мо афсӯси бештар хоҳем хӯрд, агар ҳамаи хоҳишҳоямон амалӣ шаванд».
Эзоп