«Садо»-и «Ҳаракати исломии Ӯзбакистон»

Раёсати корҳои дохилаи вилояти Суғд аз боздошти чор  узви «Ҳаракати исломии Ӯзбакистон» дар ноҳияи Исфара иттилоъ медиҳад. Тавре дар ин идора ба хабаргузории «Озодагон» гуфтанд, ба хотири халал нарасонидан ба раванди тафтишоти қазия исми эшон ифшо намегардад. Манбаъ афзуд, «онҳо аъзоёни аршади созмони табушудаи «Ҳаракати исломии Ӯзбакистон» буда, қасд доштаанд, алайҳи кормандони мақомоти қудратӣ амалҳои террористӣ бо роҳи ҷиҳод ва худкушӣ анҷом диҳанд.  
Кормандони милиса мегӯянд, нафарони боздоштшуда, ба гумони узвият дар ташкилоти «Ҳаракати исломии Ӯзбакистон» тайи чанд вақт боз таҳти пайгард қарор доштанд. Феълан, дар қиболи дастгиршудагон парвандаи ҷиноӣ бо иттиҳоми иштирок дар иттиҳодияҳои ҷиноӣ ифтитоҳ шуда, тафтиши қазия идома дорад.

Мақомоти интизомии вилояти Суғд дар ҳоле аз боздошти чор  аъзои «Ҳаракати исломии Ӯзбакистон» иттилоъ медиҳанд, ки ҳодисаҳои гароиши ҷавонон ба созмонҳои тундрави мазҳабӣ  дар ин охирҳо дар қаламрави минтақа афзоиш меёбад. Тибқи иттилои ғайрирасмӣ аз аввали соли равон то имрӯз ҳудуди 15- нафар бо иттиҳоми узвият дар гурӯҳҳои ғайриқонунии тундрав дар вилояти Суғд мавриди боздошт қарор гирифтаанд.
Ағлаби сокинони шимоли Тоҷикистон низ иддао доранд, ки ҳадди аққал дар ин авохир дар бораи фаъолияти гурӯҳҳои ифротгаро чизе шунидаанд. Пайрав, як сокини Хуҷанд мегӯяд, ки аз рӯи шунидаш ҷавонҳое, ки аз шароити номусоиди кор ва бепулӣ азият мекашанд, бо таблиғоти ин гурӯҳҳо фирефта мешаванд. «Дар навоҳии дурдасти вилоят, дар қишлоқҷойҳо, ки муҳит танг аст, тафаккури онҳо низ то ҳол рушд накардааст, онҳо  ба ин зуд бовар мекунанд. Ман шахсан аз фаъолияти «Ҳизб-ут-таҳрир» солиёни қабл бохабар будам, ки онҳо масъалаҳои исломро дар пеш гузошта мехоҳанд, ки бар зидди давлат садо баланд кунанд»,- меафзояд ӯ.
Дар ҳамин ҳол, коршиносони маҳаллӣ, перомуни ҷалби ҷавонон ба гурӯҳҳои тундрав ва ба маҳкама кашидани онҳо  назарҳои мухталиф доранд. Донишвари Мирзо, як таҳлилгари ҷавон мегӯяд, адами шароити озоди зист ва ҳам сатҳи пасти маърифати ҷавонон, ки онҳоро ғарқи мушкилот гардонидааст, ноилоҷ эшонро ба доми гурӯҳҳое мепартояд, ки аз ҷониби давлат  ғайриқонунӣ маҳсуб дониста шудаанд. Мирзо афзуд,  
«омилҳои гаравидани ҷавонони кишвар ба ҳизбу ҳаракатҳои иртиҷоӣ гуногун аст. Масалан, набуди  шароити озоди зист, дигар ин ки дар сатҳи баланд ташкил накардани кори мадрасаҳои динӣ, омӯхтани улуми динӣ ҳам боис мегардад, ки ҷавонон ба ин гурӯҳҳо бираванд».
Иддае аз коршиносон ҳам  мегӯяд, ки ин ҷо мушкил боз ҳам дар зарфиятҳои нокомили давлат дар таъмини сокинонаш бо кору зиндагии шоиста аст, ки натиҷааш афзоиши сафи бекорон аст. Ноқаноатмандиҳои иҷтимоиву сиёсӣ мегӯянд онҳо, нафарони зиёдро аз зиндагӣ дилсард мекунад ва агар бархе ноогоҳона ба узвияти гурӯҳҳои даъваткунанда ба сарнагун кардани давлати дунявӣ ҷалб шаванд, дигарҳо баръакс бо иродаи қавиву ҳадафмандона ба ин кор ҷалб шуда, боз пайравони дигарро ба сафи худ ҷалб мекунанд. Дар натиҷа, сарнавишти наврасону ҷавонҳои зиёди гумроҳ  ҳам таҳти хатар мемонад.

Боздошти чор тан аз сокинони Исфара танҳо ягона  ҳодисаи  боздошти сокинон  ба хотири пайвастан ба  гурӯҳҳои ифротгароӣ  набуда, балки дар соли сипаришудаи 2009  дар қатори чанд нафар аз сокинони  шаҳри Исафара як хонандаи мактаб ҳам  бо исми Насибуллоҳи Зобирзода, ки ҳанӯз ба балоғат нарасидааст, барои  пайвандонаш, ки аз чашми мақомот ғоиб ба сар мебурданд, бо расонидани ғизову дигар муҳимот мусоидат кардааст, мавриди боздошт ва ба чанд соли зиндон равона карда шудааст.  
Ва ин дар ҳолест, ки дар гузашта Исфараву Истаравшан ва шаҳри Хуҷанд аз шаҳрҳои саноатии Суғд маҳсуб мешуданд, вале ҳоло  дар омори мақомотҳои давлатии Тоҷикистон, минтақаҳое унвон мешаванд, ки масоили гароиши ҷавонон ба ҳизбу ҳаракатҳои мамнӯъ, ё ба истилоҳ экстремистӣ бештар мушоҳида мешавад. Чунин раванд, аз тамоюли нави ҷинояткории сокинон, хоса ҷавонон  дар солҳои охир  ба шумор рафта ва дар минтақаҳои саноии умдаи  Тоҷикистон дар Исфараю Истаравшан ва Хуҷанд  бештар ба назар мерасад.