Литсейҳои туркӣ дар Тоҷикистон бо “як амр”-и Эрдуғон баста мешаванд?
Сипеҳри КАРОМАТУЛЛО
Раҷаб Тайиб Эрдуғон, раиси ҷумҳури Туркия аз Тоҷикистон ва дигар давлатҳо хостааст, фаъолияти литсейҳои туркӣ дар кишварҳояшонро манъ кунанд. Дар ин бора ахиран як нашрияи Туркия хабар дод.
Ин дархости раисҷумҳури Туркия дар ҳоле расонаӣ мешавад, ки қарордоди литсейҳои туркӣ бо Вазорати маориф ва илми ҷумҳурии Тоҷикистон ба поён расида, ҳанӯз тамдид нашудааст. Сарусадо дар мавриди бастани литсейҳои туркӣ дар ҳоле баланд мешавад, ки солҳои қабл бархе аз рушанфикрони тоҷик аз ҳукумат дархост мекарданд, фаъолияти ин литсейҳо дар Тоҷикистон мамнӯъ бишавад. Аммо суол ин аст, ҳоло ки фурсати бастани литсейҳои туркӣ ба ҳукумат даст додааст, оё ҳозир аст, фаъолияти ин мактабҳоро дар Тоҷикистон мамнӯъ кунад?
Коршиносон таъкид мекунанд, пешниҳоди бастани литсейҳои туркӣ, ки Эрдуғон ба миён гузоштааст, бояд асоснок бошад. Ҳуқуқшинос Шокирҷон Ҳакимов таъкид мекунад, ки агар раисиҷумҳури Туркия ба далоили сиёсӣ ин пешниҳодро матраҳ карда бошад, Тоҷикистон ва дигар кишваҳо ҳақ доранд, аз иҷрои ин амри чашмпушӣ кунанд. Аммо мегӯяд, “агар ошкор гардад, ки даромади литсейҳои туркӣ барои дастгирии террористон ва экстремистҳо истифода мешаванд ё дигар ҳолатҳое вуҷуд доранд, ки дар онҳо аломатҳои ҷиноят мушоҳида мешавад, иҷрои дархост шарт аст. Аммо агар шарти гузориши чунин масъала сиёсат бошад, Тоҷикистон ва дигар давлатҳо метавонанд дархости раисиҷумҳури Туркияро иҷро накунанд”.
Шокирҷон Ҳамиком дар идома таъкид мекунад, бидуни сабабҳои ҷиддӣ бастани литсейҳои туркӣ мантиқан нодуруст аст, зеро “дар муқоиса бо муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумии Тоҷикистон то ҳол шаҳрвандоне, ки имконияту шароит доранд, фарзандонашонро барои таҳсил ба литсейҳои туркӣ медиҳанд”.
Дар ҳамин ҳол, Обид Шукурзода, муҳаққиқи тоҷик мегӯяд, "барои ман як чиз равшан нест, нимкосаи зери косаи Эрдуғон". Ба таъкиди ин муҳаққиқи тоҷик, “Эрдуғон нагуфтааст, ки чиро бояд ин литсейҳоро қулф зад. Ва Тоҷикистон то кунун аз ин литсейҳо чӣ зарар дида бошад, ки онҳоро бибандад, инро низ намедонам. Танҳо медонам, ки дар макотиби роиҷи кишвар устодони забардаст намерасанд, дар шаҳрҳо омӯзгорон ҳанӯз ҳам аз шогирдон пул меситонанд, дар макотиб муаллимони камтаҷрибаву камдонишу бемаълумот чун сиёҳии лашкаранд, тақрибан бекифоя. Маъоши паст маърифати макотиби моро паст кардааст. Аммо баъзе аз шогирдони литсеҳои туркиро мешиносам, дониши хуб доранд, зеро ин литсейҳо бо маъоши баланд устодони хубро ҷалб кардаанд. Бузургтарин сарвати кишвар фарзандони бомаърифати онанд, на обу на урониюму на нафту на тило. Бояд ҳатман дар андешаи такмилу тағйиру рушди маорифи миллии хеш бошем, ки “кас нахорад пушти ман, ҷуз нохуни ангушти ман”.
Шариф Муллоев, устоди Донишгоҳи славянии Русияву Тоҷикистон мегӯяд, агар масъалаи бастани литсейҳои туркӣ дар сатҳи ҳукуматҳои Тоҷикистону Тукрия ҳал шуда бошад, эҳтимолан фаъолияташ дар кишвари мо манъ мешавад. Оқои Муллоев таъкид мекунад, “аз рӯи тахминҳо фаъолияти литсейҳои туркиро Амрико дастгирӣ мекунад. Аз ин сабаб раисиҷумҳури Туркия Раҷаб Тайиб Эрдуғон монеъи фаъолияти ин гуна мактабҳост. Ба фикри ман, агар ин масъала дар сатҳи ҳукумат ҳаллу фасл шуда бошанд, ҳукумат ҳозир ва тайёр аст фаъолияти ин литсейҳоро бандад”.
Муассиси летсейҳои туркӣ Фатҳулло Гюлен дониста мешавад, ки дар Амрико ба сар мебарад. Ӯ дар гузашта аз дӯстони Эрдуғон гуфта мешуд, аммо ахиран ба назар мерасад, муносибати онҳо сард шудааст. Дархости бастани литсейҳо низ ба эҳтимоли зиёд ба ҳамин муносибат марбут аст.
Мӯҳр
ТАҚВИМ
« Апрел 2024 » |
---|
Душ | Сеш | Чор | Пан | Ҷум | Шан | Якш |
---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | |